Zacytowane głębokie w swojej treści słowa sługi Bożego Jana Pawła II idealnie oddają piękny wymiar posługi wobec dzieci, które w swoim życiu odczuły brak miłości rodzicielskiej i oczekują z otwartym, pełnym wrażliwości sercem na ludzki gest dobroci, jakim staje się przede wszystkim instytucja rodzicielstwa zastępczego oraz adopcyjnego. Inicjatywa parlamentu sprawiła, że 30 maja obchodzony był w całej Polsce jako Dzień Rodzicielstwa Zastępczego. Cały zresztą rok 2009 obchodzony jest jak Rok Rodzicielstwa Zastępczego, a wiążę się to ze stuleciem powstania pierwszych w Polsce Rodzinnych Domów Dziecka.

Ks. Robert Gołębiowski: - Przypomnijmy o tym, jakie jest meritum działalności ośrodka? Czym się zajmujecie i kto może korzystać z szerokiej oferty?

Katarzyna Gołębiowska: - Nasz ośrodek rozpoczął działalność 22 czerwca 1998 r. Zajmuje się przygotowaniem kandydatów do rodzin adopcyjnych, zastępczych, propagowaniem Rodzinnych Domów Dziecka, a także późniejszym wspieraniem tych rodzin, które przyjmą do siebie dzieci. W tym przypadku prowadzimy grupowe i indywidualne formy wsparcia i poradnictwo dla tych rodzin, jak również organizujemy i prowadzimy warsztaty tematyczne i doskonalące dla rodzin zastępczych. Innym wymiarem naszej posługi jest praca z rodziną naturalną, gdzie istnieje zagrożenie zabrania dzieci do zastępczych form opieki, jak i z tymi, których dzieci już zostały umieszczone w rodzinach zastępczych i placówkach opiekuńczo-wychowawczych. Zajmujemy się także kobietami w ciąży, które chcą oddać dziecko do adopcji i w tym dramatycznym momencie robimy wszystko by zatrzymały dziecko przy sobie, pokazujemy szeroki wachlarz możliwości by decyzja była świadomie podjęta - szanujemy jednak ostateczne decyzje każdej kobiety. Nasi specjaliści współpracują z Ośrodkami Pomocy Społecznej, Domami Samotnej Matki, ośrodkami pomocy rodzinie, które wspierają nas w rozwiązywaniu problemów rodzinnych.

- Mówimy o Rodzinnej Opiece Zastępczej. Jakie są jej formy i czym w takim razie jest rodzina zastępcza? Jakie spełnia funkcje?

- Nasz ośrodek przygotowuje i kwalifikuje kandydatów do rodzinnej opieki zastępczej w zakresie rodzin zastępczych, pogotowi rodzinnych i rodzinnych domów dziecka. Rodzina zastępcza jest formą opieki nad dziećmi, których rodzice mają czasowo ograniczoną władzę rodzicielską. Rodzina zastępcza sprawuje więc najczęściej pieczę nad dzieckiem tymczasowo, do czasu polepszenia czy unormowania sytuacji życiowej dziecka. Stara się też pomóc dziecku i jego rodzicom naturalnym w tym, by dziecko mogło wrócić do niej. Zdarza się jednak tak, że dzieci pozostają w rodzinie zastępczej aż do czasu usamodzielnienia lub trafiają do adopcji. Natomiast pogotowie rodzinne to forma opieki sprawowana czasowo na zasadzie interwencji kryzysowej, dokąd dzieci trafiają w sytuacji zagrożenia ich zdrowia lub życia, porzucenia dziecka oraz gdy nie ma możliwości ustalenia tożsamości rodziców i miejsca pobytu. Z kolei Rodzinne Domy Dziecka to także rodzaj rodziny zastępczej, z tym jednak, że jedno z rodziców zatrudnione jest na etacie opiekuna i przebywa w nim od 4-8 dzieci. Dzieci mogą być tutaj do czasu powrotu do rodziny naturalnej, umieszczenia w rodzinie adopcyjnej i usamodzielnienia się.

- Ważnym czynnikiem w procesie tworzenia rodziny zastępczej jest motywacja, jaka skłania małżonków do podjęcia takiej właśnie formy zaangażowania się w ten rodzaj opieki nad dziećmi?

- Niewątpliwie tak. Jest pewna różnica pomiędzy adopcją a rodziną zastępczą. Gdy rodzina adoptuje dziecko to w świetle prawa traktuje je jako swoje własne. Istotą adopcji jest stworzenie takich samych więzów, jak z własnym dzieckiem urodzonym biologicznie. Z rodzicielstwem zastępczym jest inaczej, gdyż tutaj przyjmuje się dziecko nie po to, by zrealizować potrzebę rodzicielstwa, ale by ze wszystkich możliwych sił pomóc dziecku. Wiąże się to także ze współpracą z licznymi instytucjami, jak Miejskimi Ośrodkami Pomocy Rodzinie, Powiatowymi Centrami Pomocy Rodzinie, z sądem, kuratorami. Trzeba zdać sobie sprawę z tego, że te rodziny mają już własne dzieci i przyjście nowych dzieci zaburza całą strukturę życia w domu, dlatego wymaga to dużej roztropności i mądrości. Musimy sobie bowiem uświadomić, że dzieci te, niestety, w większości z rodzin patologicznych, dysfunkcyjnych trafiają do rodzin zastępczych z domów dziecka, pogotowia opiekuńczego, rodzinnych domów dziecka. Dość duże zainteresowanie tą formą nastąpiło po wprowadzeniu przez Sejm nowej ustawy o opiece społecznej w 2000 r. Jednak obecnie należy uczciwie stwierdzić obserwując sytuację, że rodziny zastępcze mają za małe wsparcie i przeżywają kryzys. Zauważalne jest to, że coraz bardziej brakuje rodzin, które stałyby się zastępczymi i opiekowały dziećmi, do chwili ich usamodzielnienia, gdyż taki jest status ich funkcjonowania. W naszym ośrodku staramy się więc, mając kandydatów na rodziców zastępczych, przygotować kompleksowo, szkoląc, edukując w tym kierunku, jak pracować z dziećmi. Wspieramy ich na różnych etapach, akcentując szczególnie wymiar terapeutyczny pracy nad dziećmi. Nasza kadra to trzech psychologów, pedagog terapeuta, pedagog psychoterapeuta, prawnik i grono wolontariuszy. Siłą Stowarzyszenia Rodzin Katolickich jest możliwość współpracy na tym polu z Ośrodkiem Wspierania Rodziny oraz Ośrodkiem Interwencji Kryzysowej, gdzie rodziny te uzyskują kolejne kompleksowe wsparcie. Dodam, że przez 11 lat istnienia adoptowano lub do rodzin zastępczych trafiło ponad 300 dzieci.

- Od dwóch lat 30 maja jest Ogólnopolskim Dniem Rodzicielstwa Zastępczego. Jakie więc są oczekiwania Waszego ośrodka co do dalszej pracy nad szczęściem dzieci, którym zabrano radość dzieciństwa?

- Środowiska rodzin zastępczych bardzo zabiegały o to, by uznać ich należne miejsce. Cieszymy się z tego, że Parlament przyjął te datę jako wyznacznik troski o szeroko pojęte rodzicielstwo zastępcze. Koordynujemy naszą pracę z wszystkimi instytucjami państwowymi oraz fundacjami, które zajmują się tą problematyką. Szczególnego wymiaru nabiera nasza praca obecnie, gdyż jak wiemy, przeżywamy Rok Rodzicielstwa Zastępczego. W maju spotkaliśmy się z naszymi podopiecznymi u Księży Salezjanów na corocznym spotkaniu integracyjnym, wyznaczając sobie nowe kierunki działania. Jednak najbardziej zależy nam na pozyskaniu nowych kandydatów na rodziców zastępczych. Mamy bardzo dużo dzieci w pogotowiach rodzinnych czy w domach dziecka i dochodzi do sytuacji, gdy mamy zgłoszone dzieci, a nie możemy nic zaoferować, gdyż brakuje chętnych kandydatów. Jeśli tych osób zabraknie, to dzieci te będą niejako „skazane” na wychowanie w placówce, co jak wiemy, nie jest dla nich największym komfortem. Serdecznie prosimy rodziców o kontakt z naszym ośrodkiem, który znajduje się obecnie przy ul. Mickiewicza 3, tel. (0-91) 442-50-85, sekretariat@adopcje.pl; www.adopcje.pl. Funkcjonujemy od poniedziałku do piątku w godz. 9-14 oraz we wtorki i czwartki od godz. 17-19. Zapraszamy wszystkich chętnych i liczymy na ogromną wrażliwość wielu serc.