W dniach 24-28 sierpnia br. w Ośrodku Apostolstwa Trzeźwości Warszawskiej Prowincji Braci Mniejszych Kapucynów w Zakroczymiu k. Warszawy odbył się już po raz kolejny Kurs Trzeźwościowy I stopnia dla braci zakonnych i alumnów Wyższych Seminariów Duchownych z całej Polski. Szczególnym zadaniem ośrodka jest walka z alkoholizmem, nikotynizmem, narkomanią, zwłaszcza w ujęciu profilaktycznym. Ośrodek nie jest punktem lecznictwa odwykowego, natomiast prowadzi szeroko pojętą działalność rekolekcyjną i szkoleniową. W Zakroczmiu odbywają się dni skupienia i rekolekcje dla Anonimowych Alkoholików i ich współuzależnionych rodzin (Al.-Anon, Dzieci Alkoholików i Dorosłe Dzieci Alkoholików), a także szkolenia, których uczestnicy mogą podjąć decyzję o abstynencji, jak również zaangażować się w apostolstwo trzeźwości.
W kursie trzeźwościowym uczestniczyło dwóch alumnów z naszej diecezji: al. Mateusz Gołębiewski i al. Krzysztof Olszewski z parafii Matki Bożej z Góry Karmel w Bielsku Podlaskim. W spotkaniu wzięło udział ponad 30 uczestników w różnym wieku. Tuż po zakwaterowaniu w Ośrodku odbyła się Msza św. w kaplicy, poprzedzająca program zajęć, po której nastąpiło spotkanie organizacyjno-zapoznawcze z przełożonymi i klerykami. Podczas zajęć mieliśmy zaszczyt spotkać się z bp. Tadeuszem Bronakowskim - przewodniczącym Zespołu Apostolstwa Trzeźwości przy Komisji Episkopatu Polski, który odprawił Mszę św. i wygłosił słowo Boże.
Wykłady z zakresu trzeźwości prowadzone były przez profesjonalną kadrę i poruszały następującą tematykę: „Pomoc psychologiczna osobom z problemem alkoholowym i ich rodzinom” - dr Piotr Szczukiwicz - wykładowca z Uniwersytetu M. C. Skłodowskiej, „Psychologiczne skutki uzależnienia od alkoholu” - dr Danuta Ługowska, „Metody interwencji w chorobie alkoholowej. Program 12 Kroków” - mgr Zygmunt Filipp, „Środki i cele duszpasterstwa trzeźwości” - ks. mgr lic. Zbigniew Kaniecki, „Wpływ uzależnień od alkoholu na rodzinę. Współuzależnienie” - mgr Agata Czaja-Michaud.
Głównym tematem, a zarazem problemem poruszanym podczas wykładów była rodzina żyjąca z osobą uzależnioną od alkoholu lub innych substancji chemicznych oraz problem współuzależniena najbliższych.
Za rodzinę z problemem alkoholowym uważa się rodzinę, w której jedna osoba pije w sposób przynoszący szkody (psychiczne, materialne, społeczne). Jedna osoba pijąca w sposób destrukcyjny dostarcza wszystkim członkom rodziny problemów życiowych, finansowych i uczuciowych, co sprawia, że cała rodzina boryka się z szeroko rozumianym problemem alkoholowym. Ze względu na funkcjonowanie systemu rodzinnego wszystko w rodzinie zaczyna się coraz bardziej koncentrować na zachowaniu problemowym tj. funkcjonowaniu alkoholika, więc potrzeby żony i dzieci stawiane są na drugim planie. Osoby bliskie alkoholikowi przystosowują się do problemu alkoholowego w sposób skrajny, dysfunkcjonalny. Konsekwencją życia z osobą nadużywającą alkoholu może być współuzależnienie. Osoba współuzależniona: przejawia silną koncentrację myśli, uczuć i zachowań na zachowaniach alkoholowych osoby pijącej; szuka usprawiedliwień sytuacji picia, zaprzeczania problemowi; ukrywa problem picia przed innymi; przejmuje kontrolę nad piciem osoby bliskiej (ogranicza sytuacje alkoholowe, wylewa alkohol, odmierza ilości, kupuje alkohol, aby pijący nie wychodził z domu itp.; przejmuje odpowiedzialność za zachowania pijącego partnera, łagodzi konsekwencje picia: kłamie, płaci długi, dba o higienę pijącego, o jego wizerunek itp.; przejmuje za osobę pijącą obowiązki domowe, które ona zaniedbuje.
Życie w długotrwałym stresie spowodowanym piciem osoby bliskiej i brak skuteczności własnych działań nakierowanych na rozwiązanie problemu picia powodują poważne konsekwencje psychologiczne - zaburzenia psychosomatyczne: nerwice; zaburzenia życia emocjonalnego (chaos emocjonalny, huśtawka nastrojów, stany lękowe i depresyjne, napięcie i stan ciągłego pogotowia emocjonalnego; zakłócenia czynności poznawczych (zagubienie, chaos poznawczy, brak poczucia sensu i celu, zakłócenie wzorców normy i zdrowia, nierealistyczne oczekiwania); pustkę duchową i brak nadziei; samotność; poczucie niemożności rozstania się; czasami nadużywanie substancji psychoaktywnych (zwłaszcza leków nasennych i uspokajających); wyraźnie odczuwane obniżenie jakości życia. Współuzależnienie w efekcie podtrzymuje picie i nie sprzyja trzeźwieniu. Dlatego osoby współuzależnione wymagają pomocy i mogą uzyskać poprawę stanu zdrowia psychosomatycznego, jeśli skorzystają z pomocy oferowanej im w placówkach terapii uzależnień, gdzie mają prawo korzystać z bezpłatnej pomocy terapeutycznej i medycznej.
Taki kurs jest bogatą i bardzo przydatną dawką wiedzy na wyżej wymienione tematy w dzisiejszej dobie konsumpcjonizmu, szczególnie, gdy w domu jedna osoba jest alkoholikiem.