Wynik wyborów prezydenckich, poprzedzonych wyczerpującą, kosztowną i długotrwałą kampanią, zszokował całą Amerykę – zarówno republikańską, jak i demokratyczną. To chyba jedyna kwestia związana ze współczesną polityką, w której Amerykanie jako społeczeństwo są niemalże w pełni jednomyślni – wynik wyborów zaskoczył wszystkich. Różnica polega na tym, że dla sympatyków prawicy było to zaskoczenie pozytywne, a dla Demokratów – gorzkie rozczarowanie.

Zwycięstwo ku zaskoczeniu

Większość ekspertów i dziennikarzy, którzy dzień po dniu komentowali toczącą się walkę o Biały Dom, sugerowało, że szanse na zwycięstwo kandydata prawicowej Grand Old Party (Partii Republikańskiej) są niewielkie, a co za tym idzie – u sterów Ameryki po raz pierwszy w historii najprawdopodobniej stanie kobieta – Hillary Clinton. W liberalnych mediach akcentowano, że jej główny sojusznik – ustępujący prezydent Barack Obama – po 8 latach pełnienia urzędu wciąż cieszy się zaufaniem dużej części amerykańskiego społeczeństwa. Jakież było ich zdziwienie, kiedy z poszczególnych stanów, godzina po godzinie, zaczęły spływać kolejne wyniki, które jasno wskazywały, że na prowadzenie wychodzi Donald J. Trump. Wygrywając w kluczowych dla siebie stanach – Ohio oraz na Florydzie – kandydat Republikanów pokazał, że wciąż liczy się w trwającym wyścigu o Biały Dom. Dlaczego to takie istotne? Bez wygranej w tych dwóch absolutnie kluczowych rejonach Donald Trump musiałby najprawdopodobniej pożegnać się z marzeniami o prezydenturze. Wkrótce potem, mówiąc kolokwialnie, wszystko było już pozamiatane, a szanse na zwycięstwo Hillary Clinton możliwe były już tylko z czysto teoretycznego punktu widzenia. Kandydat Partii Republikańskiej, wbrew głosom niektórych, sceptycznie do niego nastawionych komentatorów, zdołał nie tylko utrzymać wysokie poparcie pośród tradycyjnego elektoratu Grand Old Party, dzięki czemu zwyciężył w takich stanach, jak Arizona, Teksas czy Utah, ale też udało mu się, jak sam obiecywał jeszcze na etapie kampanii prezydenckiej, przyciągnąć do Partii Republikańskiej sporą liczbę wyborców, którzy dotychczas głosowali na Demokratów lub w ogóle nie uczestniczyli w wyborach. Dzięki temu Trump był w stanie osiągnąć gigantyczne i przytłaczające zwycięstwo nad swoją lewicową rywalką. Nowojorski miliarder, co było w Ameryce chyba największym zaskoczeniem, zwyciężył również w tych stanach, które od dziesięcioleci uważane były za tradycyjne bastiony Partii Demokratycznej. Mowa tutaj o kluczowej, bo dostarczającej aż 20 głosów elektorskich, Pensylwanii – stanie, w którym nie wygrał żaden republikański kandydat od wyborów z 1988 r., kiedy to na tym terenie zwyciężył prezydent George H.W. Bush. Ten historyczny wręcz sukces w Pensylwanii jeszcze dosadniej pokazuje skalę zwycięstwa Donalda J. Trumpa oraz jego olbrzymi potencjał wyborczy, który do tej pory dostrzegało tak niewielu ekspertów i dziennikarzy. Pozostałe stany, które Donald Trump niespodziewanie wydarł z rąk Demokratów, to Wisconsin oraz Michigan, a więc rejony w dużej mierze zamieszkiwane przez Polonię amerykańską. Czy dzięki temu nowy prezydent będzie kojarzył swoje zwycięstwo przynajmniej częściowo z głosami Polaków? Możliwe. Już wcześniej obiecywał zniesienie nam wiz. Realizacja tej deklaracji jest dzisiaj tym bardziej prawdopodobna, że Republikanie zwyciężyli również w obu izbach amerykańskiego Kongresu, co jest czynnikiem absolutnie kluczowym, gdyż poparcie Senatu oraz Izby Reprezentantów jest niezbędne w trakcie procedury legislacyjnej mającej znieść obowiązek posiadania wiz do USA dla polskich obywateli. Oczywiście, otwarte pozostaje pytanie, na ile nowy prezydent będzie mógł liczyć na wsparcie ze strony kontrolowanego przez jego partię Kongresu. To, że startował on z ramienia Grand Old Party, nie oznacza z automatu, że we wszystkim będzie cieszył się przychylnością swoich partyjnych kolegów.

Konserwatywna przyszłość

Wielu republikanów kojarzonych z partyjnym establishmentem krytycznie wypowiadało się o swoim własnym kandydacie. Wydaje się jednak, że przy obecnym rozdaniu szanse na realizację przynajmniej niektórych postulatów Donalda Trumpa są znacznie większe. Możemy również spodziewać się generalnie sprawniejszego i szybszego procesu legislacyjnego i mniejszej liczby sporów związanych np. z uchwalaniem budżetu. Amerykańscy obywatele przemówili i wybrali dla swojego kraju konserwatywną przyszłość, i potwierdzili tym samym chrześcijańską, konserwatywną tożsamość Stanów Zjednoczonych. Donald Trump obiecywał ograniczenia w kwestii aborcji, którą nawet w późnym etapie ciąży wspierała Hillary Clinton. To tylko jeden przykład. Trump w Białym Domu to również gwarancja tego, że w Ameryce zakończy się okres wszechobecnej poprawności politycznej, która była czasami odpowiedzialna za tak absurdalne postulaty, jak próby wyrzucenia Boga z amerykańskiej przestrzeni publicznej. Znane są również przypadki, że np. uczelnia wyższa zdejmowała amerykańską flagę, bo – zdaniem skrajnej lewicy – ta mogła obrażać czyjeś uczucia. Skalę absurdu widać tutaj wyjątkowo dobrze, nie dziwi zatem, dlaczego większość amerykańskiego społeczeństwa miała już serdecznie dosyć tak rozumianej poprawności politycznej.

Donald J. Trump – kandydat prawicy uzyskał 306 głosów elektorskich, a jego rywalka Hillary Clinton, uważana pierwotnie za faworytkę – zaledwie 232. W głosowaniu powszechnym była sekretarz stanu odnotowała jednak minimalną, marginalną wręcz, przewagę: 47,7 do 47,5 proc. Oczywiście to jest zupełnie bez znaczenia, ponieważ w amerykańskich wyborach prezydenckich jedynym czynnikiem rozstrzygającym o zwycięstwie są głosy elektorskie, których należy zdobyć przynajmniej 270.

Podzielona Ameryka

Donald Trump wygrał w znacznej większości stanów, jednak w wielu z nich kandydaci do samego końca szli łeb w łeb, a ostateczna przewaga zwycięzcy okazywała się naprawdę minimalna. To pokazuje, że Ameryka jest dzisiaj podzielona na dwie równe części, jakby przy pomocy precyzyjnego, chirurgicznego cięcia. Dla przykładu – w stanie Michigan republikanin zdobył 2 279 210 głosów, a jego demokratyczna rywalka niewiele mniej, bo 2 267 373. Podobnie wyrównana walka toczyła się również w innych rejonach kraju, co tylko potęgowało i tak już ogromne emocje.

Wynik wyborów prezydenckich w USA obnażył również ogromną hipokryzję wielu zwolenników Hillary Clinton. Zarzucali oni Donaldowi Trumpowi, że ten nie chciał z góry obiecać zaakceptowania wyniku wyborów, twierdząc, że z tą decyzją poczeka na koniec, gdy wszystko się wyjaśni. Dzisiaj, po przegranej Demokratów, część sympatyków byłej pierwszej damy organizuje protesty na ulicach amerykańskich miast, takich jak Nowy Jork, Chicago czy Waszyngton. Kandydatka Demokratów, chociaż zaakceptowała wynik wyborów, to jednak nie zdecydowała się na przemowę w trakcie wieczoru wyborczego – zamiast tego wysłała do mównicy szefa swojego sztabu wyborczego Johna Podestę, który skierował zgromadzonych tam zwolenników do domów, mówiąc, że cały czas trwa liczenie głosów. Niby nadzieja umiera ostatnia, ale w tym wypadku była ona już bez wątpienia martwa dla Demokratów.

Dotkliwa porażka

To pokazuje, że Hillary Clinton ma problemy z radzeniem sobie w kryzysowych i bardzo trudnych sytuacjach – ewidentnie zabrakło jej odwagi, by przyznać się do porażki. Gdyby na jej miejscu podobny manewr zastosował Donald Trump, lewica skrytykowałaby go za nieumiejętność zaakceptowania wyniku demokratycznych wyborów. Wyraźnie widać tutaj stosowanie podwójnych standardów.

Wbrew przewidywaniom Donald Trump nie stracił wielu głosów kobiet – republikanina poparło 42 proc. z nich. Co więcej, w takich stanach, jak Arizona, Nowy Meksyk czy Nevada Trump uzyskał więcej głosów latynoskich wyborców niż jego poprzednik Mitt Romney w wyborach z 2012 r. W sumie na nowojorskiego miliardera w skali całego kraju zagłosowało jednak zaledwie 29 proc. Latynosów i jedynie 29 proc. Azjatów. Wśród wyborców afroamerykańskich wynik ten był jeszcze gorszy. Trump otrzymał od tej społeczności bardzo małe poparcie, rzędu 8 proc. To pokazuje, że Partia Republikańska wciąż musi zastanawiać się nad strategią przyciągnięcia do siebie większej części elektoratu, na który składają się przedstawiciele mniejszości etnicznych w USA.

Wbrew komunikatowi kreowanemu przez niektóre liberalne media, Donalda Trumpa nie poparli wyłącznie słabo wykształceni przedstawiciele białej społeczności z amerykańskiej prowincji. Również wśród białych Amerykanów z wyższym wykształceniem zwycięzcą okazał się kandydat Republikanów, który zyskał 49 proc. ich głosów przy 45 proc. poparcia dla Hillary Clinton.

Najbogatsi również w większości głosowali na Trumpa: Amerykanie zarabiający w granicach 200 tys. – 249 999 dol. stanowili grupę wyborców miliardera w 49 proc., a osoby o dochodzie powyżej 250 tys. – odpowiednio 48 proc.

* * *

Tomasz Winiarski
Student dziennikarstwa, amerykanista zafascynowany kulturą, polityką i historią USA. Dziennikarz dla Polonii w Stanach Zjednoczonych. W życiu stara się kierować mottem: Nie ma rzeczy niemożliwych! tomasz.winiarski@niedziela.pl