Reklama

Niedziela Sandomierska

Dzieła Jana Bukowskiego

W zbiorach Muzeum Diecezjalnego zachowały się dwa oryginalne kartony – projekty do polichromii namalowanej w korpusie nawowym sandomierskiej katedry.

Niedziela sandomierska 33/2020, str. VI

[ TEMATY ]

katedra

polichromia

Archiwum muzeum

Projekt wizualizacji ewangelicznych cnót

Projekt wizualizacji ewangelicznych cnót

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Na obu jest narysowana siatka służąca do przenoszenia obrazu na ścianę. Projekty zostały odwzorowane w katedrze na ścianach nawy północnej. Pierwszy z nich należy do programu dekoracji malarskiej ukazującej stygmatyzację św. Franciszka z Asyżu. Przedstawia Chrystusa, który ukazał się jako serafin okryty sześcioma skrzydłami i przybity do krzyża. Św. Franciszek doświadczył tego nadprzyrodzonego spotkania w 1224 r. podczas modlitwy na górze La Verna. Dar przekazania stygmatów obrazuje wiązka promieni biegnąca z ran Chrystusa, trafiająca w dłonie, stopy i bok świętego.

Reklama

Drugi projekt zatytułowany jest „Cnoty ewangeliczne”. Zgodnie z wielowiekową tradycją przedstawiono je w formie alegorycznej. Kompozycja obrazuje cztery stojące frontalnie postacie – trzy żeńskie (Sprawiedliwość, Roztropność i Umiarkowanie), jedną męską (Męstwo). Stojąca po lewej Sprawiedliwość ma na sobie obszerną, czerwoną szatę o antycznym wykroju i skórzane sandały na nogach. W rękach trzyma miecz i wagę. Cnota Męstwa okryta srebrzystą zbroją płytową, spod której wystaje dolna część kolczugi, w rękach trzyma miecz. Roztropność to niewiasta w obszernej błękitnej sukni. Wokół jej prawego przedramienia owinięty jest czarny wąż, unoszący głowę ku twarzy. Umiarkowanie personifikuje niewiasta w welonie na głowie, podwice (rodzaj chusty) i białej tunice, na którą ma narzucony brunatny płaszcz. W uniesionych dłoniach trzyma złote naczynie zdobione owalnymi, zielonymi kamieniami.

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Wykonanie polichromii w korpusie nawowym katedry w Sandomierzu zrealizowano w latach 1938-1940. Stanowi ona dzieło Jana Bukowskiego (1873–1943), krakowskiego artysty związanego z nurtem sztuki młodopolskiej. W polichromii tej połączył on wątki historyczne i religijne, a najistotniejszym elementem stała się dekoracja heraldyczna złożona z 55 herbów historycznych ziem i województw polskich. Herby otacza stylizowana ornamentyka roślinna. Pomiędzy nimi umieszczone zostały wersety pieśni „Bogurodzica” z ozdobnymi inicjałami przypominające pergaminowe karty średniowiecznych rękopisów, co doskonale współgra z gotyckim wnętrzem katedry. Herby łączą się z namalowanymi w górnej strefie polichromii scenami figuralnymi i symbolicznymi. W glifach okiennych i na sklepieniach naw bocznych występują formy geometryczne, na sklepieniu nawy głównej zgeometryzowane formy połączone z motywami symboli chrześcijańskich.

Kiedy w 1937 r. przystępowano do projektowania polichromii, na sklepieniu nawy głównej odkryto napis z czasów króla Władysława Jagiełły, że „niebo, morze i ziemia chwalą Boga”. Umieszczenie przez J. Bukowskiego w programie polichromii słów pieśni „Bogurodzica” tłumaczy sens głównego motywu dekoracyjnego polichromii: zestawu herbów ziem i województw, jakie tworzyły kształt naszej Ojczyzny. Obrazują rozległą przestrzeń dawnej Polski, z biegiem lat w dużej części utraconą, polskiej historii, w której nieustannie rozbrzmiewa przez wieki chwała Maryi.

2020-08-12 08:36

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Rok po pożarze

Niedziela sosnowiecka 43/2015, str. 1

[ TEMATY ]

katedra

Piotr Lorenc

Katedra rok po pożarze

Katedra rok po pożarze

Minął rok od pożaru, który strawił dach bazyliki katedralnej w Sosnowcu i spowodował wiele szkód wewnątrz świątyni. Po 12 miesiącach intensywnych prac budowlanych i konserwatorskich można powiedzieć, że katedra nie jest zagrożona. Dach nad nawą główną i nawami bocznymi udało się w pełni odtworzyć. I choć pozostało jeszcze sporo prac wewnątrz świątyni, to trzeba stwierdzić, że katedra odzyskuje swój dawny blask

Obecnie trwają prace konserwatorskie przy złoceniach ołtarza głównego. Odnawiana jest malatura w kaplicy Matki Bożej Różańcowej. Na zewnątrz na ukończeniu są prace przy naprawie bocznych dachów i czyszczeniu piaskowca. Z głównego ołtarza zabrany został do konserwacji obraz Matki Bożej Wniebowziętej. Natomiast od strony południowej ukończone zostały wszystkie prace remontowe i rozebrano rusztowanie. – Po zakończonym remoncie i konserwacji malatury w kaplicy Matki Bożej Różańcowej powstanie kaplica całodziennej adoracji Najświętszego Sakramentu. Z tej racji zaprojektowane będzie nowe tabernakulum oraz nastawa nad nim do przechowywania monstrancji. Nowa monstrancja zostanie wykonana w jednej z krakowskich pracowni artystycznych – wyjaśnia ks. kan. Jan Gaik, proboszcz parafii katedralnej. – Moim pragnieniem jest, aby monstrancja była darem naszych serc, jako wotum za uratowanie katedry. Dlatego będziemy zbierać fundusze na nową monstrancję, ale i złoto. Mogą to być stare obrączki, pierścionki, łańcuszki lub inne przedmioty z cennego kruszcu. To wszystko będzie przetopione i z tak uzyskanego materiału wykonana zostanie nowa monstrancja. Każdy może się włączyć w to dzieło i chociaż w małej części zostać ofiarodawcą pięknego daru dla Pana Jezusa – powiedział ks. Gaik.
CZYTAJ DALEJ

Papież rozmawiał z nowymi biskupami: zaufajcie łasce stanu

2025-09-12 11:01

[ TEMATY ]

Leon XIV

Vatican News

Do zaufania łasce Bożej i „łasce stanu” zachęcił Papież uczestników watykańskiego kursu dla nowych biskupów. Biuro Prasowe Stolicy Apostolskiej podało informację o zamkniętej części audiencji, podczas której Leon XIV odpowiadał na pytania biskupów. „Modlę się za was, Kościół docenia wasze ‘tak’, nie jesteście sami, razem niesiemy ten ciężar i razem głosimy Ewangelię Jezusa Chrystusa” – powiedział Ojciec Święty.

Papież podkreślił, że ważne jest trwanie blisko Pana Boga, zachowanie czasu na modlitwę, życie w bezwarunkowym zaufaniu Duchowi Świętemu, który jest źródłem ich powołania. Zachęcił biskupów, by nie zrażali się pierwszymi trudnościami. Prosił ich o zachowanie bliskości z wiernymi i księżmi, o okazywanie względem nich miłosierdzia i stanowczości, kiedy jest to konieczne.
CZYTAJ DALEJ

Niebieskie Igrzyska – sportowe święto dzieci ze spektrum autyzmu

2025-09-12 21:20

[ TEMATY ]

sport

autyzm

Niebieskie Igrzyska

Mirek Krajewski / Family News Service

Niebieskie Igrzyska

Niebieskie Igrzyska

Ponad pół miliona dzieci w Polsce i za granicą mogło wziąć udział w wydarzeniu, które daje im radość, integrację i poczucie wspólnoty. Niebieskie Igrzyska, organizowane dla uczniów ze spektrum autyzmu, stały się jednym z największych sportowych świąt w naszym kraju. Pomysłodawcy tego wydarzenia gościli w Sejmie na posiedzeniu Komisji Kultury Fizycznej, Sportu i Turystyki.

„Urodziłam się 2 kwietnia, później stał się on Światowym Dniem Świadomości autyzmu” – mówiła dr Anna Budzińska, dyrektor Instytutu Wspomagania Rozwoju Dziecka, pomysłodawczyni Niebieskich Igrzysk. Jak podkreśliła, zawsze chciała zorganizować wydarzenie skierowane do dzieci ze spektrum autyzmu. „Pomyślałam sobie, że marsze – fajnie, ale niewiele z tego mają dzieci. Co zrobić, żeby dzieci brały w tym udział i miały z tego frajdę? I wymyśliłam Niebieskie Igrzyska” – dodała podczas obrad dr Anna Budzińska. Wyboru sportu jako formy wydarzenia nie pozostawiła przypadkowi. „Sama byłam sportowcem, trenowałam tenis ziemny. Kontuzja wykluczyła mnie ze sportu, ale nie z miłości do niego. Stąd pomysł na igrzyska wpisane w nasz kalendarz” – dodała.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

REKLAMA

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję