W zapowiedzi znajdującej się w Księdze Jeremiasza – 33, 16 (I czytanie I niedzieli Adwentu) prorok ukazuje czasy pomyślności związane z przyjściem Mesjasza z rodu Dawida. Jednym ze znaków owej pomyślności ma być nowa nazwa, którą określana będzie Jerozolima – „Pan (JHWH) naszą sprawiedliwością”. Żeby zrozumieć znaczenie tej nazwy, warto najpierw rozważyć biblijne pojęcie sprawiedliwości, które nieco się różni od popularnego rozumienia związanego z etyką.
Uczeni, mówiąc o sprawiedliwości w rozumieniu biblijnym, koncentrują się na dwojakim rozumieniu sprawiedliwości (hebr. ?edaqah). Pierwsze rozumienie ma charakter bardziej jurydyczny i postrzega sprawiedliwość jako zgodność (życia) z pewnymi standardami czy normami. W takim kontekście sprawiedliwość Boga objawia się jako działanie zmierzające do dania nagrody albo wymierzenia kary, w zależności od tego, czy człowiek postępuje zgodnie z normami danymi przez Boga, czy nie. Drugie rozumienie wiąże sprawiedliwość z ideą zbawienia (ratunku). Tutaj sprawiedliwość wyraża relację człowieka z Bogiem osobowym (zamiast relacji względem praw danych przez Boga). To zbawcze działanie Boga jest aktem, w którym manifestuje się Jego sprawiedliwość. Gdy patrzy się na Biblię całościowo, można stwierdzić, że właśnie to drugie znaczenie sprawiedliwości jest o wiele bogatsze i trafniej oddające działanie Boga, dla którego na pierwszym miejscu jest relacja z człowiekiem. Wymiar jurydyczny, oczywiście, nie zanika, ale także jest podporządkowany relacji człowieka względem Boga. Jeśli człowiek łamie prawo Boże, narusza w ten sposób swoją więź z Bogiem i wtedy Bóg, dążąc do ocalenia tej więzi, może podjąć działanie, które człowiek odbiera jako karę. Ma ona jednak dla człowieka charakter leczniczy.
Kiedy Jeremiasz mówi o Jerozolimie noszącej nową nazwę, chce pokazać, że świetlana przyszłość miasta dokona się dzięki temu, iż za sprawą zbawczego działania Boga zostanie odnowiona relacja ludu wybranego z JHWH. Bóg, odnawiając swoje święte miasto, objawi się właśnie jako sprawiedliwy, a więc jako Ten, kto czyni wszystko dla swojego ludu. Doniosłość tej wizji dostrzegamy wtedy, kiedy uświadamiamy sobie, że Jeremiasz działał w czasach, w których Królestwo Judy chyliło się ku upadkowi. Był to zatem najmniej odpowiedni moment, aby ukazywać działanie Boga sprawiedliwego, który obdarowuje zbawieniem. Klęski spotykające Judę i jej stolicę raczej należało odbierać jako wyraz sprawiedliwości karzącej. W rzeczywistości jest inaczej. Nawet jeżeli Żydzi doświadczają działania Boga, które postrzegają jako karę, to jednak owo ukaranie nie jest ostatnim działaniem Bożym. Po nim następuje bowiem obdarowanie zbawieniem. Nowa, symboliczna nazwa Jerozolimy będzie o tym przypominać.
Pomóż w rozwoju naszego portalu