Monika M. Zając: W każdą niedzielę na Mszy św. o 10.30 w parafii Świętego Krzyża robi się wyjątkowo radośnie. A to dzięki obecności najmłodszych wiernych. Jak udaje się zaangażować przedszkolaków i trochę starsze dzieci do aktywnego uczestnictwa w Liturgii?

Ks. Piotr Maćkowiak: Z jednej strony jest to inicjatywa nas, księży, aby stworzyć klimat dla małych dzieci, żeby w kościele czuły się jak w domu. Ale też sami rodzice szukają Mszy św. z kazaniem dla dzieci, podczas której wiedzą, że dziecko może zapłakać, powiedzieć coś śmiesznego, przyjść z misiem. Do nas najpierw przychodziło dziesięcioro dzieci, a teraz jest ich już 50-60. Wiele z nich przyjeżdża z rodzicami z bardzo daleka.

Szczepan Cegiełko

Ks. Piotr Maćkowiak

Ale wielu z pewnością zapyta: Jak postawić mądrze granicę między sacrum i profanum, żeby dziecko nie zapomniało, że to nie plac zabaw, lecz świątynia?

To jest bardzo trudne dla wszystkich. I dla nas, duszpasterzy, i dla rodziców, i dla samych dzieci. Ale jeśli dzieciom się wytłumaczy, co się teraz dzieje, w czym uczestniczą, to one zupełnie inaczej reagują. Np. przed przeistoczeniem, staram się zawsze wyjaśnić, że to jest prawdziwy cud, że tu już nie ma opłatka, tylko jest Ciało Pana Jezusa, że On jest prawdziwy i zaraz do nas przyjdzie. I faktycznie robi się cisza.

Dziecięca czystość i prostota zapewnia im bliższą więź z Bogiem?

Byłem zaraz po święceniach. Pytam dzieci w przedszkolu, jaka jest najpiękniejsza modlitwa. Myślałem, że powiedzą: „Aniele Boży”, „Ojcze nasz”, „Zdrowaś Mario”. A one mówią: „Panie Jezu, kocham Cię”. Nauczyły mnie tej modlitwy i powtarzam ją teraz kilka razy w ciągu dnia. Myślę, że one mają Pana Jezusa bardzo blisko. Chyba najważniejsze ze strony nas, dorosłych, to nie przeszkadzać im i wskazać dobry kierunek.

Jak Ksiądz odczytuje swoją rolę jako duchowy opiekun dzieci, ale też ojciec zakonny, przyjaciel, starszy brat?

Bycie księdzem jest dla dzieci czymś wyjątkowym. One faktycznie patrzą na Pana Boga przeze mnie. Mówią na początek „Szczęść Boże”, a jak zapomną, co powiedzieć na pożegnanie, to mówią np.: „Pa, Boże”. I to jest bardzo teologiczne, bo przecież kapłan jest, ma być, drugim Chrystusem. Dla mnie to jest też wyzwanie, żebym ja do tego dorósł, żebym dał im Jezusa, którego oni rzeczywiście we mnie widzą.

A jaki Kościół stara się Ksiądz pokazać najmłodszym?

Na tym pierwszym etapie najważniejsze jest pokazać, że Kościół jest domem, do którego mogę zawsze przyjść, nawet po to, żeby z księdzem pograć w planszówki, w piłkę, pożartować. A na każdym kolejnym etapie idziemy głębiej formacyjnie. Duszpasterstwo dzieci to jest fundament. Jeśli tu się źle zbuduje, to później jest już trudniej.

Z pewnością nie jest dziś księżom łatwo budować te dobre relacje z dziećmi. Z jednej strony nagłaśniane afery, z drugiej – liczne zagrożenia w mediach niesprzyjających Kościołowi, ideologie, które próbują oderwać dzieci od wiary w Boga, od świata wyższych wartości...

Znam księży, którzy po różnych aferach, akcjach, w ogóle zrezygnowali z pracy z dziećmi. Boją się fałszywych oskarżeń. Ale ucieczka nigdy nie jest wyjściem.

A czy nie doświadcza Ksiądz dystansu ze strony rodziców, zwłaszcza na początku współpracy?

Musimy się zgodzić na ten uzasadniony dystans i ograniczone zaufanie na początku współpracy. Pamiętam, gdy zacząłem pracować w przedszkolu, to po roku jedna mama do mnie podeszła i powiedziała, że teraz zapisze dziecko na religię. Mówię, że bardzo się cieszę i pytam, co się stało. A ona na to: – Chciałam Księdza przeprosić, bo ja myślałam, że jak ksiądz uczy w przedszkolu, to ksiądz coś ma do tych dzieci. A jak okazało się, że nie, to z radością chciała współpracować.

Prostota i szczerość dzieci może wzruszać, bawić, zaskakiwać...

O tak, godzinami mógłbym opowiadać zabawne historyjki. Ale też trzeba się zgodzić na to, że nie mamy odpowiedzi na wszystkie pytania dzieci. One nas zaskakują. I to jest też lekarstwo dla nas, księży, że dzieci wybijają nas z przekonania, iż wiem wszystko i na wszystko znam odpowiedź.

A cóż to za miś w sutannie Księdzu towarzyszy?

To chyba jedyny w historii ksiądz miś (śmiech). To jest prezent, który dostałem na święcenia, więc ks. Wincenty ma 6 lat. W poprzedniej parafii, gdy uczyłem w przedszkolu, był taki zwyczaj, że każda grupa dostawała, misia a najgrzeczniejsza osoba zabierała go do domu i coś mu dorabiała. Więc ks. Wincenty ma Biblię, ale też czapkę i kozaki na zimę i plecak, żeby mógł chodzić do szkoły, a nawet rower. Jest to pomocnik w każdej katechezie i każdym kazaniu.

Jest dobra atmosfera, miś, ale przecież musi też przyjść czas na mówienie o wymaganiach.

Znowu wracamy do relacji. Jeśli znam kogoś dwa dni i on coś ode mnie wymaga, to nigdy w życiu tego nie zrobię. Ale jeśli najpierw zbudujemy bliskie relacje, to te wymagania są czymś zupełnie innym, wynikają z troski. I ważna jest szczerość oraz autentyczność, że ja też staram się to robić, czego od nich wymagam.

W Liście do dzieci w 1994 r. św. Jan Paweł II pisał: „Jak ważne jest dziecko w oczach Pana Jezusa! Można by wręcz powiedzieć, że Ewangelia jest głęboko przeniknięta prawdą o dziecku. Można by ją nawet w całości odczytywać jako Ewangelię dziecka”. Trudno nam dorosłym przyjąć tę prawdę?

My, dorośli, wciąż za bardzo kombinujemy z Ewangelią, szukamy dróg bardzo skomplikowanych, jakby nie wystarcza nam to, co mamy jako dzieci. Dziecięca, ale nie infantylna prostota, wprowadza nas w prawdziwą relację z Panem Bogiem. Ewangelia dziecięca to ewangelia piękna w swej prostocie, całkowitego przylgnięcia do Pana Boga bez kombinowania, bez wybielania siebie. To przychodzenie do Boga z ufnością dziecka, że On zawsze mnie przyjmie, nigdy nie odrzuci.

Ks. Piotr Maćkowiak ze Zgromadzenia Księży Misjonarzy św. Wincentego a Paulo, opiekun Duszpasterstwa Przedszkolaków w parafii Świętego Krzyża w Warszawie.