Na ogół uważa się, że kolęda Nie było miejsca dla Ciebie powstała w czasie ostatniej wojny w obozach zagłady, gdzie była śpiewana z przejęciem i nadzieją. Do dziś jej przejmująca treść i melodia ściskają gardło i wyciskają łzy z oczu… Ale rodowód tej kolędy jest nieco wcześniejszy. Kolęda sądecka, bo tak ją od początku nazywano, została napisana w nowosądeckim klasztorze przez dwóch księży jezuitów w 1932 r. Jej słowa o. Mateusz Jeż oparł na słowach Ewangelisty „nie było miejsca w gospodzie”. Melodię skomponował o. Józef Łaś.
Przyszedł wrzesień 1939 r. i jego następstwa. Dużo sądeckiej młodzieży gimnazjalnej stało się od wiosny 1940 r. więźniami hitlerowskich obozów koncentracyjnych. Sporo sądeczan pozostało po wojennej ucieczce na wschodnich terenach Polski, skąd władze sowieckie dokonywały wywozu ludności polskiej do gułagów. Sądecka kolęda szła z nimi, a śpiewana pośród towarzyszy zsyłki zdobyła niezwykłą popularność.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
Nie pierwszy to przypadek wyśpiewania ludzkiej doli i niedoli w polskich kolędach. Są one nie tylko pieśniami religijnymi o narodzeniu Pańskim, ale także żywym świadectwem tragicznego losu Polaków na przestrzeni dziejów. Są też wyrazem otuchy i nadziei, że przecież mały Jezus rączką błogosławi…
Ostatnia zwrotka kolędy Nie było miejsca dla Ciebie brzmi: „Nie było miejsca, choć chciałeś, ludzkość przytulić do łona i podać z krzyża grzesznikom zbawcze skrwawione ramiona”. Koresponduje ta zwrotka z kolędą pt. Dziecino słodka, pięknie opracowaną na chór mieszany przez nieżyjącego już Kazimierza Dzięgiela, zasłużonego rzeszowskiego muzyka, wieloletniego pedagoga, dyrygenta chórów kościelnych i świeckich naszej diecezji, pochodzącego z Grodziska koło Strzyżowa. Podaję pierwszą zwrotkę tej kolędy, określanej w zbiorach jako kolęda śląska nieznanego autora: „Dziecino słodka, czemu drżysz i z taką trwogą patrzysz się, czy już przed sobą widzisz krzyż na purpurowym nieba tle? Jeszcze nie czas, Jezuniu nasz, jeszcze nie czas!”.
Jakże głęboka jest wymowa eschatologiczna obu kolęd! Oto Chrystus po to się narodził, po to przyszedł na świat, by nas zbawić, by za nas umrzeć na krzyżu… Niech Imię Jego będzie pochwalone!
