Letnie miesiące stwarzają możliwość ich odwiedzenia i korzystania z darów, jakie Kościół przypisuje do modlitwy w takich miejscach.

Maryjne

Większość sanktuariów w diecezji poświęcona jest Matce Bożej w jej różnych tytułach i wizerunkach. Najbardziej znane jest sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Anielskiej w Dąbrowie Górniczej, którego historia zaczęła się od uroczystej intronizacji obrazu Matki Bożej z Dzieciątkiem w 1897 r. Już 4 lata później działało tu maryjne sanktuarium. Czczona w nim obecnie, umieszczona w ołtarzu głównym figura Maryi, pochodzi z r. 1904. Znane jest także jaworznickie sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Nieustającej Pomocy, które przeżywało w tym roku 25-lecie erygowania oraz koronacji przez Jana Pawła II czczonej w tym miejscu od 1978 r. ikony Maryi.

Od 1996 r. jako sanktuarium funkcjonuje parafia Najświętszej Maryi Panny Wspomożenia Wiernych w Jaroszowcu, gdzie maryjny kult sięga umieszczenia w ołtarzu głównym ówczesnej kaplicy Jej wizerunku w 1929 r. Od 30 lat od maja do października, w każdy ostatni piątek miesiąca, odbywają się tu comiesięczne czuwania rozpoczynające się Eucharystią o godz. 20.

Sanktuarium Matki Bożej Śnieżnej Opiekunki Rodzin w Pilicy-Biskupicach istnieje od 2003 r., choć łaskami słynący wizerunek Maryi w tej franciszkańskiej świątyni czczony jest tu od połowy XVIII wieku. Od 2009 r. świątynia została „zjednoczona w sposób szczególny więzią duchową” z rzymską Bazyliką Matki Bożej Śnieżnej.

Parafia św. Marcina w Wojkowicach Kościelnych, gdzie kult maryjny sięga początków XVII wieku, od 1987 r. jest sanktuarium Matki Bożej Dobrej Drogi. Sanktuarium jest także sosnowiecka parafia Najświętszej Maryi Panny Fatimskiej w Zagórzu. Erygowano je tu w 1995 r., kiedy w diecezji odbywała się peregrynacja figury Maryi z Fatimy. Znajdująca się obecnie w głównym ołtarzu figura została ukoronowana przez bp. Adama Śmigielskiego w 1998 r.

Jedynym z naszych sanktuariów, które nie znajduje się w kościele parafialnym, lecz w małej kaplicy, jest sanktuarium Najświętszej Maryi Panny Skałkowej w Podzamczu-Ogrodzieńcu, erygowane w 2002 r. Od XIX wieku, gdy miały mieć tu miejsce maryjne objawienia, miejsce to przyciąga pielgrzymów i przemierzających Jurę Krakowsko-Częstochowską turystów. Wizerunek Maryi na wapiennym ostańcu został umieszczony w 1862 r. przez ostatniego dziedzica zamku Ogrodzieniec.

Chrystus, święci i Ojczyzna

Sanktuarium Miłosierdzia Bożego w centrum Sosnowca istnieje od 2002 r. W tym samym roku w Dąbrowie Górniczej-Strzemieszycach powstało sanktuarium Najświętszego Serca Pana Jezusa. Rok później utworzono sanktuarium Najświętszego Zbawiciela w Przegini, choć historia czczonego tu wizerunku umęczonego Jezusa jest dłuższa i wiąże się według legendy z losami rycerza, który w czasie walk z Kozakami na kresach wszedł do płonącego kościoła, skąd wyniósł ten obraz i nosił przy sobie przez całą wojenną zawieruchę. Nie wiadomo, kiedy obraz trafił do Przegini – na pewno odbierał tu cześć w wieku XIX, kościół należał też do sanktuariów regionalnych diecezji kieleckiej. Specjalne czuwania odbywają się tu w każdy III piątek miesiąca od godz. 19 (kończy je Msza św. o godz. 22).

Obok najmłodszego – św. Jakuba w Sączowie – mamy w diecezji jeszcze dwa sanktuaria ku czci świętych. To franciszkańska parafia św. Antoniego z Padwy w Dąbrowie Górniczej-Gołonogu i parafia Matki Bożej Bolesnej w Czeladzi-Piaskach będąca od 2015 r. diecezjalnym sanktuarium św. Jana Marii Vianney’a. Sanktuarium Polskiej Golgoty Wschodu i miejscem szczególnej narodowej pamięci jest także – od 1997 r. – parafia Nawiedzenia Najświętszej Maryi Panny na osiedlu Syberka w Będzinie.