Kościół św. Barbary w wałbrzyskiej dzielnicy Stary Zdrój to nie tylko miejsce modlitwy, ale również cenny świadek lokalnej historii, odzwierciedlający przemiany społeczne i religijne tego regionu.
Dzięki zaangażowaniu parafian oraz wizji księdza proboszcza Władysława Terpiłowskiego, świątynia przechodzi obecnie gruntowną renowację, która przywraca jej dawną świetność. O najnowszych pracach związanych z odtworzeniem neogotyckiego wystroju rozmawialiśmy z Adrianem Ziątkiem, historykiem sztuki i bliskim współpracownikiem księdza proboszcza.
Ołtarz przedsoborowy
Kościół św. Barbary, zbudowany w stylu neogotyckim, przez lata stanowił centralny punkt duchowy i architektoniczny Starego Zdroju. W latach 70., po reformie liturgicznej II Soboru Watykańskiego, ówczesny proboszcz ks. Kazimierz Palichowski usunął całe wyposażenie prezbiterium, w tym przedsoborowy ołtarz, co wywołało mieszane reakcje wśród wiernych. – W 2015 r. nowy proboszcz ks. kan. Władysław Terpiłowski zainicjował gruntowny remont świątyni, obejmujący m.in. modernizację instalacji elektrycznej, renowację ścian i tynków, a także odtworzenie zamurowanego okna oraz przywrócenie figury św. Barbary na jej pierwotne miejsce w ołtarzu głównym. Kulminacją tych prac było poświęcenie nowego neogotyckiego ołtarza przedsoborowego, wzorowanego na pierwotnym, które odbyło się 9 czerwca 2023 r. pod przewodnictwem bp. Marka Mendyka. Ołtarz mierzy ponad 6 m wysokości i 2,5 m szerokości, imponując swoją skalą i detalem – wyjaśniał A. Ziątek
Prace renowacyjne nie zakończyły się jednak na ołtarzu przedsoborowym. Z inicjatywy księdza proboszcza zdecydowano o wykonaniu drugiego, nowego ołtarza, tym razem posoborowego, oraz ambony. – Cała wspólnota parafialna zaangażowała się w zbiórkę funduszy, organizując liczne kwesty, takie jak sprzedaż palm, stroików świątecznych, oraz akcję „Pączek za dychę”. W ramach tej inicjatywy miejscowa piekarnia H.R.W. Maciąg ofiarowała 300 pączków, które rozprowadzano przed kościołem w niedzielę poprzedzającą tłusty czwartek. Akcja cieszyła się dużym powodzeniem, a wszystkie pączki rozeszły się błyskawicznie, dzięki czemu zebrane fundusze wsparły budowę stołu ofiarnego – opowiadał historyk. Ołtarz posoborowy zaprojektowany przez stolarza Mariana Sieradzkiego we współpracy z artystą prof. Stanisławem Lenarem powstał w ciągu niespełna roku i został zainstalowany w lipcu br. – Jest wzorowany na mozaice z Jerozolimy, co nadaje świątyni symboliczny element Ziemi Świętej. Centralnym punktem ołtarza jest Baranek, nawiązujący do Apokalipsy św. Jana, który stanowi głęboki symbol chrześcijańskiego misterium – wyjaśniał Adrian Ziątek.
Symbolika i mistycyzm
Oprócz ołtarza wykonano także nową ambonę, która stylistycznie harmonizuje z resztą prezbiterium. – Stworzyliśmy przestrzeń, która nie tylko odzwierciedla historyczne korzenie kościoła, ale także podkreśla jego sakralny charakter. Cała symbolika, od polichromii po centralny obraz Baranka, ma na celu oddanie mistycznego wymiaru Eucharystii – zaznaczył nasz rozmówca. – Poświęcenie nowego ołtarza posoborowego planowane jest jeszcze przed tegorocznym odpustem św. Barbary – zapowiedział proboszcz, podkreślając, że będzie to ważny moment dla całej wspólnoty, wieńczący lata pracy i zaangażowania.
Bp Marek Mendyk okadza pobłogosławiony i poświęcony ołtarz
Budowali go dziewięć miesięcy, jest dumą parafii i znakiem jednoczącym miejscową wspólnotę. 9 czerwca nowy ołtarz główny ku czci św. Barbary poświęcił bp Marek Mendyk.
Chciałbym dzisiaj podziękować wszystkim, którzy podjęli się tego trudu, ofiarując swój czas, talent, zdolności, aby ta świątynia służyła nam i przyszłym pokoleniom – powiedział 9 czerwca ks. kan. Władysław Terpiłowski podczas uroczystości poświęcenia odtworzonego neogotyckiego ołtarza.
15 sierpnia obchodzimy w Kościele uroczystość Wniebowzięcia Najświętszej
Maryi Panny. Uroczystość ta należy do centralnych świąt maryjnych
w roku kościelnym. O ile święto Bożego Narodzenia jest najwspanialszym
i największym świętem Boga Ojca, Wielkanoc - Syna Bożego, Zielone
Świątki - świętem Ducha Świętego, o tyle Wniebowzięcie jest największym
świętem Matki Bożej.
Pierwotnie było to święto dla uczczenia Maryi jako Matki
Boga. Na początku VI wieku w Palestynie i Syrii święto to staje się
wspomnieniem zaśnięcia Maryi i pod tym tytułem przyjęło się w Rzymie
w połowie VII wieku, a w VIII wieku zaczęto je obchodzić jako Wniebowzięcie
Najświętszej Maryi Panny.
Uroczystość ta koncentruje naszą uwagę na zakończeniu ziemskiego
życia Maryi, obejmuje wspomnienie Jej narodzin dla nieba (dies natalis)
. 1 listopada 1950 r. papież Pius XII ogłosił dogmat o Wniebowzięciu
Konstytucją Apostolską "Munificentissimus Deus" (Najszczodrobliwszy
Bóg): "Na chwalę Boga Wszechmogącego, który szczególną swą łaskawość
Maryi Pannie okazał (...), ogłaszamy, określamy i definiujemy jako
objawiony przez Boga dogmat wiary, że Niepokalana Boża Rodzicielka,
zawsze Dziewica, Maryja, po wypełnieniu żywota ziemskiego, została
wzięta z ciałem i duszą do chwały niebieskiej". Powyższe słowa potwierdziły
prawdę, w którą od wieków wierzyli chrześcijanie. My dziś wypowiadamy
Bogu i Kościołowi wdzięczność za uroczyste ogłoszenie tej prawdy.
Fakt, że Maryja została wzięta z ciałem i duszą do nieba
nadaje dzisiejszemu świętu charakter niespotykanej radości. Dlatego
śpiewem dominującym w uroczystości Wniebowzięcia Najświętszej Maryi
Panny jest "Magnificat" (Łk 1, 39 - 56). Nie zaznała skażenia grobu,
a ten nowy przywilej wypływa z pierwszego. Maryja zachowana została
od zmazy grzechu pierworodnego, dlatego też teraz nie ponosi jego
skutków. Porodziła Syna Bożego, Dawcę wszelkiego życia, dlatego śmierć
nie może Jej dotknąć. Uczestniczyła najpełniej w zbawczej tajemnicy
Chrystusa i stąd w Niej już teraz objawia się pełnia zbawienia przyniesionego
przez Chrystusa. Maryja pierwsza osiągnęła zbawienie, stała się obrazem
Kościoła w chwale, a dla ludu pielgrzymującego - znakiem nadziei. "
Na koniec Niepokalana Dziewica - jak mówi Konstytucja dogmatyczna
o Kościele - zachowana wolną od wszelkiej skazy winy pierworodnej,
dopełniwszy biegu życia ziemskiego z ciałem i duszą wzięta została
do chwały niebieskiej i wywyższona przez Pana jako Królowa wszystkiego,
aby bardziej upodobniła się do Syna swego, Pana panujących oraz Zwycięzcy
grzechu i śmierci" (nr 59).
"W odniesieniu do osoby Maryi Wniebowzięcie (tajemnica eschatologiczna)
oznacza osiągnięcie kresu, pełnionego przez Nią w Bożym planie zbawienia,
posłannictwa i uwieńczenie wszystkich Jej przywilejów. Z punktu widzenia
chrystologicznego, chwała Wniebowzięcia i królewskości Maryi oznacza
wypełnienie owego jedynego przeznaczenia, które wiąże życie, przywileje,
współpracę Maryi nie tylko z historycznym życiem i dziełem Chrystusa,
ale również- z Jego królewskością i chwałą Pana. Wniebowzięcie jest
eschatologiczną konkluzją owego stopniowego upodobnienia się do Chrystusa,
które na etapach historycznej drogi Maryi wyraziło się w bolesnych
próbach, przez jakie przeszła Jej wiara. Jej nadzieja i miłość, w
Jej zgodzie i gotowości wobec zbawczej woli Boga, w Jej wspaniałomyślności
i odpowiedzialnej służbie odkupieńczemu dziełu Syna" (Jan Paweł II)
.
Z uroczystością Wniebowzięcia łączy się zwyczaj święcenia
w tym dniu ziół i pierwocin płodów rolnych, zwłaszcza zbóż i owoców.
Zwyczaj ten powstał w X wieku i nawiązuje genetycznie do ogólnoludzkiej
wiary w dobroczynne, terapeutyczne działanie ziół. Dokonuje się to
w sierpniu, gdy żniwa wieńczą trud pracy rolnika, a zioła i owoce
osiągają szczytowa fazę letniej wegetacji. Błogosławienie ich staje
się w najpełniejszym tego słowa znaczeniu błogosławieniem Boga za
coroczne zbiory, za wszystko, "co z Bożej mamy ręki". Wybór dnia
Wniebowzięcia dla ich benedykcji wykazuje związek z porą żniwną i
odnoszoną do Maryi pochwałą Kościoła, który nazywa Matkę Bożą Kwiatem
pól i Lilią dolin (Pnp 2, 1), spośród zaś wszystkich kwiatów łączy
z Jej postacią wdzięk róży i lilii.
Nastąpiło przedziwne zespolenie w duszy ludu polskiego Wniebowzięcia
Najświętszej Maryi Panny z dożynkami. Piękny wyraz daje temu poetka:
Zamroczyło nam Panną Nietkniętą
rozmarynem, maruhą t miętą
od kadzideł i kwiatów, i zielska
zachorzała nam Panna Anielska!
Zachorzała chwalebnie przy święcie
na tęsknotę i sen i wniebowzięcie,
w kwietnym durze, w obciążeniu powiek,
śmierć ze snem Ją naszły po połowie.....
Nim Ją błękit kadzidłem podpłynął,
z rąk nam parną zwisła zieleniną,
z rąk Ją potem żywą a umarłą -
srebrny poszum skrzydłami podgarnął...
Oczadziułą tak w kwiatach i pieśni
Śpiacą w niebo Anieli ponieśl (B. Obertyńska)
- Powinno nam także zależeć, by w naszym kraju szkoła wspomagała wychowawczy trud rodziców, by nie poniżano w szkole katechizacji, redukując i spychając ją na margines – mówił w Sanktuarium Matki Bożej Gietrzwałdzkiej kard. Stanisław Dziwisz.
Arcybiskup krakowski senior przewodniczył uroczystościom odpustowym w Sanktuarium Matki Bożej Gietrzwałdzkiej. Przy tej okazji wprowadził do świątyni relikwie św. Jana Pawła II.
W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.