33-letni obecnie Łosik jest żonaty i ma 6-letnią córkę, która była niemowlęciem, gdy został on aresztowany i od tamtej pory nie widziała ona swojego ojca. Współpracował on jako „wolny strzelec” z białoruskim serwisem Radia Wolna Europa/Radio Swoboda (RFE/RL) - amerykańskiej agencji informacyjnej wspierającej demokrację, prawa człowieka i wolność słowa, głównie w tych krajach europejskich, w których prasa jest ograniczana.
Jako gorliwy katolik Łosik w 2021 roku napisał poruszający list do papieża Franciszka, prosząc go, by użył swojego głosu w obronie osób niesłusznie przetrzymywanych w więzieniach na Białorusi.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
W wyniku niedawnych rozmów ze Stanami Zjednoczonymi władze w Mińsku uwolniły 11 września 52 więźniów politycznych. Prezydent Donald Trump osobiście poprosił autorytarnego przywódcę Białorusi Alaksandra Łukaszenkę - bliskiego sojusznika prezydenta Rosji Władimira Putina - o ich zwolnienie w zamian za złagodzenie sankcji.
Według agencji Reutera delegacja amerykańska, która prowadziła te rozmowy, przewiozła zwolnionych do bezpiecznego miejsca na Litwie. Byli wśród nich Łosik oraz liczni inni dziennikarze i obrońcy praw człowieka.
Reklama
Deniz Yuksel, menedżer w RFE/RL ds. rzecznictwa (odpowiedzialny za koordynację działań i promowanie celów tej organizacji, np. przez budowanie więzi z partnerami lub decydentami), Łosik połączył się już na Litwie ze swoim młodszym bratem Mikitą. Nie wiadomo natomiast, czy spotkał się z resztą rodziny.
„Jesteśmy ogromnie wdzięczni prezydentowi Trumpowi za wywalczenie uwolnienia [Łosika] z bezprawnego zatrzymania przez władze białoruskie” - powiedział Stephen Capus, prezes i dyrektor generalny RFE/RL w oświadczeniu dla National Catholic Register 11 września. Podziękował również sekretarzowi Marco Rubio, zastępcy specjalnego wysłannika Johnowi Coale’owi, rządowi Litwy oraz środowisku obrońców wolności prasy za ich silne wsparcie dla uwięzionych dziennikarzy RFE/RL.
„Ihar straszliwie cierpiał, ponieważ był dziennikarzem pracującym dla RFE/RL. Ten etap jego bolesnej i całkowicie niesprawiedliwej gehenny, trwającej ponad pięć lat, wreszcie dobiegł końca” - dodał Capus.
Łosik po raz pierwszy trafił do aresztu w czerwcu 2020 roku, tuż przed kontrowersyjnymi wyborami prezydenckimi na Białorusi w sierpniu tegoż roku. Później skazano go na 15 lat więzienia pod zarzutem m.in. „podżegania do nienawiści”, „organizowania i przygotowywania działań rażąco naruszających porządek publiczny” oraz „przygotowań do udziału w zamieszkach”. W więzieniu miał znosić długie okresy izolacji oraz poważne naciski fizyczne i psychiczne.
Reklama
W międzyczasie jego żona Daria w październiku 2022 roku także została skazana na dwa lata więzienia za krytykę zatrzymania męża, ale w lipcu 2024 roku objęła ją amnestia i wyszła na wolność. Młodszy brat Ihara - Mikita również został niedawno zatrzymany przez władze, lecz udało mu się uciec z kraju.
Na początku 2025 roku Łosika pokazała białoruska telewizja państwowa w wywiadzie -najprawdopodobniej wymuszonym - w którym pytano go o działalność w RFE/RL i w którym wydawał się wyrażać żal z powodu przystąpienia do ruchu opozycyjnego.
Łukaszenka, określający się jako ateista prawosławny, w ostatnich latach wykorzystywał prawo do wzmagania represji wobec wierzących. Krytyka jego reżymu i protesty przeciwko niemu nasiliły się po wyborach prezydenckich w sierpniu 2020 roku, kiedy ogłosił on, że zdobył ponad 80% głosów. Według Associated Press, po wyborach w Białorusi zatrzymano co najmniej 35 tys. osób, w tym wielu katolików, którzy stanowią około 10% społeczeństwa.
Łosik nie był ani pierwszym, ani jedynym katolikiem więzionym przez białoruski reżim. W 2021 roku zatrzymano Wolhę Załatar - matkę pięciorga dzieci, którą nawet torturowano za stworzenie niesankcjonowanego, ale całkowicie nieszkodliwego, czatu internetowego. Na wolność wyszła dopiero w 2024 roku.
W grudniu tegoż roku katolicki ksiądz ks. Henryk Okołotowicz został skazany na 11 lat więzienia za „zdradę stanu”, za szpiegostwo na rzecz Polski i Watykanu.
Ihar Alaksandrowicz Łosik urodził się 20 maja 1992 w Baranowiczach. W 2015 ukończył studia na miejscowym Uniwersytecie i wkrotce potem otrzymał roczne stypendium dla dziennikarzy imienia prezydenta Czech Václava Havla. Prowadził m.in. blog, był administratorem kanału Białoruś Mózgu. Zatrzymano go najpierw 25 czerwca 2020, oskarżając go o organizowanie i przygotowywanie imprez zakłócających ład publiczny. Zgodnie z białoruskim prawem miał zostać zwolniony najpóźniej po sześciu miesiącach, do czego jednak nie doszło. Ponownie oskarżony został o nieuprawniony udział w demonstracjach, co wydłużyło jego areszt o kolejne sześć miesięcy. W więzieniu prowadził strajk głodowy. Przetrzymywano go w niewielkiej celi. 9 lipca 2020 roku patronat nad więźniem politycznym objął poseł do niemieckiego Bundestagu Manuel Sarrazin. 14 grudnia 2021 został skazany na 15 lat więzienia za „organizowanie zamieszek, podżeganie do nienawiści, stawianie oporu wobec funkcjonariuszy państwowych”.