W ciągu 25 lat festiwal wypracował swą specyficzną formułę, ukierunkowaną z jednej strony na promocję zarówno dawnej, jak i współczesnej muzyki sakralnej, a z drugiej – na dialog międzyreligijny i międzykulturowy. Od 2013 r. festiwalowi towarzyszy pewne novum. Koncerty odbywają się już nie tylko w Częstochowie, w której festiwal został zapoczątkowany i która w dalszym ciągu pozostaje jego sercem – festiwalowe propozycje wychodzą do innych miast Polski i poza jej granice.

Od Warszawy po Kolonię

W tym roku koncerty „Gaude Mater” zabrzmią w: Warszawie (30 kwietnia) – „Misterium Stabat Mater”, Bydgoszczy (3 maja) i Poznaniu (8 maja) – „Młodzi twórcy i ich mistrzowie”, Gdańsku (8 maja) – „Dona nobis pacem” (koncert z okazji 70. rocznicy zakończenia II wojny światowej), ale także we współpracującym od kilku lat z festiwalem Radomsku, gdzie 5 maja zabrzmi ponownie „Misterium Stabat Mater” Pawlika, i po raz pierwszy w małych miejscowościach nieopodal Częstochowy, takich jak Mstów (3 maja) – pieśni polifoniczne Gruzji, Leśniów (3 maja) – chorał gregoriański czy Wrzosowa (3 maja) – muzyka jasnogórska. Już po raz drugi w ramach festiwalu, choć w odległym terminie 30 maja, jeden z koncertów zabrzmi w zabytkowym opactwie benedyktyńskim w Brauweiler pod Kolonią (Niemcy). W Częstochowie, będącej kolebką Festiwalu „Gaude Mater”, odbędzie się tradycyjna już inauguracja liturgiczna oraz sześć koncertów. W dniach 4-7 maja na Jasnej Górze spotkają się naukowcy na międzynarodowej sesji, której przedmiotem będą działania muzyczne podejmowane i kultywowane na przestrzeni wieków w różnych klasztorach. Sesji towarzyszyć będzie koncert muzyki cerkiewnej. Poza koncertem radomszczańskim Włodka Pawlika, który będzie miał miejsce w MDK-u, wszystkie koncerty odbywać się będą w świątyniach, m.in.: w Bazylice Jasnogórskiej, katedrze warszawsko-praskiej, gdańskim kościele św. Mikołaja, częstochowskim kościele ewangelicko-augsburskim czy mstowskim zabytkowym kościele Kanoników Regularnych – czyli we wnętrzach, dla których przez wieki muzyka sakralna powstawała i gdzie jest na najwłaściwszym miejscu.

Premiery i promocje

Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej „Gaude Mater” przez wszystkie lata swego istnienia był inspiracją dla kompozytorów i miejscem premierowych wykonań. Wiele utworów powstawało specjalnie na jego zamówienie. Każdego roku na Jasnej Górze w ramach festiwalu prezentowana jest nowa kompozycja liturgiczna. W tym roku 2 maja, podczas Mszy św. inauguracyjnej, zostanie wykonana „Missa pro Maria” Aldony Nawrockiej, laureatki jednej z edycji związanego z festiwalem Międzynarodowego Konkursu Kompozytorskiego „Musica Sacra”. Utwory tegorocznych laureatów zaprezentowane zostaną 3 maja w częstochowskim kościele ewangelicko-augsburskim w mistrzowskim wykonaniu chóru „Schola Cantorum Gedanensis”. Dwie nagrody przyznane zostały polskim kompozytorom: I miejsce zdobył Marek Raczyński za kompozycję „Media vita” oraz III miejsce – Michał Ziółkowski za „Ave maris stella”. Laureatką II nagrody została Monika Sokaite, młoda kompozytorka z Wilna, wyróżniona za utwór „Lacrimosa”.

Powrót do przeszłości

Z okazji jubileuszu 25-lecia – zgodnie z zamysłem Rady Artystyczno-Programowej – tegoroczna edycja festiwalu podsumuje dotychczasowe działania i przypomni jego historię. Zostali do niej zaproszeni artyści, którzy już na festiwalu gościli i których koncerty były największymi wydarzeniami jego poprzednich odsłon. I tak 1 maja w Bazylice Jasnogórskiej po raz kolejny przed festiwalową publicznością zaprezentuje się Andreas Scholl, który śpiewał w 2011 r. na wałach jasnogórskich podczas koncertu z okazji beatyfikacji Jana Pawła II. Ponownie do Częstochowy przyjadą również zespoły „The King’s Singers” (2 maja) i hiszpański wirtuoz gitary flamenco Paco Peña (5 maja, „Requiem dla Ziemi”). Po raz kolejny na festiwalu gościć będą także dwa znakomite chóry z Polski: „Schola Cantorum Gedanensis” i „Camerata Silesia”. 6 maja w Bazylice Jasnogórskiej w koncercie z udziałem Orkiestry Symfonicznej i Chóru Filharmonii Częstochowskiej wystąpi natomiast izraelska sopranista Talia Or, która również gościła już na „Gaude Mater”.

80. urodziny gwiazdy

Do najważniejszych wydarzeń tegorocznej edycji festiwalu zaliczyć można z pewnością koncert z udziałem Arvo Pärta, najwybitniejszego estońskiego kompozytora muzyki sakralnej, którego twórczość nawiązuje do praktyk medytacyjno-ascetycznych mnichów ze Świętej Góry Athos. Jak podkreśla dyrektor festiwalu Małgorzata Zuzanna Nowak, to wielki zaszczyt, że tak wielki kompozytor zechciał przyjąć zaproszenie do Częstochowy, by na Jasnej Górze świętować swe 80. urodziny. Koncert urodzinowy, będący jednocześnie koncertem inauguracyjnym festiwalu, odbędzie się 1 maja w Bazylice Jasnogórskiej, a wystąpią w nim wspomniany już kontratenor Andreas Scholl z Niemiec oraz dwa doskonałe zespoły – Polski Chór Kameralny „Schola Cantorum Gedanensis” i Morphing Chamber Orchestra. W koncercie zabrzmią, oczywiście, utwory Arvo Pärta, m.in.: „Magnificat”, „Salve Regina”, „My Heart’s in the Highlands” i „Fratres”.

Prezentacje pozamuzyczne

Festiwal „Gaude Mater” to również wydarzenie pozamuzyczne, jednak z racji niewielkiego budżetu nie jest ich w tym roku zbyt dużo. 1 maja, przed koncertem inauguracyjnym na Jasnej Górze, otwarta zostanie wystawa „Droga, która leczy” Agaty Padoł-Ciechanowskiej. 2 maja natomiast w sali widowiskowej parafii św. Zygmunta w Częstochowie odbędzie się spotkanie z twórcą tegorocznego plakatu festiwalu Leszkiem Mądzikiem, znanym festiwalowym bywalcom z prezentacji kolejnych spektakli Sceny Plastycznej KUL.

Szczegółowy program na: www.gaudemater.com. Bilety na koncerty do nabycia w kasach Filharmonii Częstochowskiej lub na: www.ticketpro.pl.