Reklama
z Watykanu
4
z ostatniej chwili
Coraz ciekawsza robi się kampania przed wyborami prezydenckimi. Bronisław Komorowski szybko traci, a Andrzej Duda, jego główny kontrkandydat, powoli zyskuje.
Nie zgadzam się z opinią, że kampania jest nudna. Po pierwsze – dowiadujemy się bardzo ciekawych rzeczy o Bronisławie Komorowskim, o jego predyspozycjach do sprawowania urzędu prezydenta. Byłem zszokowany jego pohukiwaniami na wiecu w Lublinie.
Po raz 12. na Jasnej Górze odbył się Motocyklowy Zlot Gwiaździsty im. Księdza Ułana Zdzisława Jastrzębiec Peszkowskiego.
7
z Polski
Ponad 3 tys. osób z całej Polski przybyło do sanktuarium Bożego Miłosierdzia w Łagiewnikach w ramach XII Ogólnopolskiej Pielgrzymki Caritas, odbywającej się pod hasłem „Codziennie z miłością”. Najmłodsi reprezentowali szkolne koła Caritas, najstarsi – grupy charytatywne działające przy tysiącach polskich parafii.
Podpisanie przez Prezydenta RP konwencji Rady Europy CAHVIO to z jednej strony uderzenie w ład społeczny, w którym istotne miejsce zajmuje rodzina, a z drugiej – dekonstrukcja własnego obrazu jako osoby wspierającej politykę rodzinną.
Trybunał Konstytucyjny zakwestionował przepis o bankowym tytule egzekucyjnym, który pozwalał bankom, z pominięciem sądu, dokonywać windykacji swoich należności. Trybunał, kwestionując ten przepis, zachował wejście wyroku w życie do 1 sierpnia 2016 r.
9
XXI Targi Wydawców Katolickich
Czytaj dużo, a będziesz kierował samym sobą i innymi. Nie czytaj wcale, a inni tobą pokierują – te słowa św. Teresy z Ávila nadal są aktualne. Przypomniał je abp Celestino Migliore podczas XXI Targów Wydawców Katolickich w Warszawie.
Nagrodę główną przyznano kard. Gianfranco Ravasiemu, kard. Gerhardowi Müllerowi oraz o. Bazylemu Degórskiemu. Feniks Specjalny przypadł „Encyklopedii katolickiej”.
11
temat numeru: 1. rocznica kanonizacji
Czujesz się mniejszy, kiedy twój ojciec umiera, ponieważ on był silny i brał cię na ręce, nosił cię i uczył – kiedy odszedł, pokój wydawał się bez niego za wielki. Tak samo było na Placu św. Piotra, gdzie czuwali pielgrzymi. Ich twarze oświetlały świece, a oni szeptali: „Nie zostawiaj nas...”
Ukazała się książka pt. „Święty Jan Paweł II we wspomnieniach świadków”, na kartach której znajdziemy rozmowy ks. Ireneusza Skubisia z bezpośrednimi świadkami świętości Jana Pawła II. Niektórzy z nich odeszli już do Domu Ojca i wraz z umiłowanym Papieżem cieszą się obecnością Boga, inni są jeszcze między nami. Z perspektywy czytelnika najbardziej interesujące jest to, co wynieśli ze swego spotkania ze Świętym.
Z wielkim serdecznym zamyśleniem wspominam świętych papieży: Jana Pawła II i Jana XXIII. Zresztą imię Jan jest imieniem obu, przez wybór swojego imienia Jan Paweł II wyraźnie nawiązywał do Jana XXIII. Polski Papież był kontynuatorem myśli Jana XXIII i zainicjowanego przez niego Soboru Watykańskiego II.
12-18
Tamara Jakżyna zamordowana
Potwierdziły się doniesienia o zamordowaniu zaginionej w Moskwie w połowie marca br. dokumentalistki polskiego pochodzenia, 70-letniej Tamary Elżbiety Jakżyny
19
20-21
Tydzień Modlitw o Powołania • Niższe Seminarium Duchowne w Watykanie
Wcześnie rano w Bazylice św. Piotra w Watykanie można spotkać chłopców ubranych w fioletowe sutanny i białe komże, którzy przygotowują ołtarze, towarzyszą kapłanom wychodzącym z zakrystii, prowadzą wiernych na Msze św. przy licznych ołtarzach świątyni. To oni służą w czasie uroczystości liturgicznych, również tych z udziałem Papieża. Są to alumni działającego w Watykanie od prawie 60 lat Niższego Seminarium Duchownego św. Piusa X.
22-23
Tydzień Modlitw o Powołania • Niższe Seminarium Duchowne w Częstochowie
„Chcę być księdzem, czy można tak u Was?” – to pytanie Wojtka, ucznia III klasy gimnazjum ze Szczecina, nadesłane na facebookowy profil Niższego Seminarium Duchownego w Częstochowie.
24-25
1 maja – wspomnienie św. Józefa Rzemieślnika
Powierzanie się opiece i wstawiennictwu świętych niczego nie ujmuje ufności, którą pokładamy w Bogu i jego Jednorodzonym Synu Jezusie Chrystusie, jedynym pośredniku. Święci są z nami jak starsi bracia, którym zlecona została troska o młodsze rodzeństwo.
26-27
jubileusz w diecezji sandomierskiej
To już 800 lat istnienia jednej z najstarszych placówek duszpasterskich w diecezji sandomierskiej. Ks. Witold Szczur, proboszcz parafii Gawłuszowice, zapraszając na uroczystości, podkreśla: – Wpisujemy się w wielowiekowe dziedzictwo wiary ludu tej ziemi.
28
kapłańskie świadectwo
W Roku Życia Konsekrowanego radością posługi kapłańskiej dzieli się o. Bogumił Schab, paulin z Jasnej Góry, dyrektor Jasnogórskiej Rodziny Różańcowej, obchodzący 40-lecie kapłaństwa
30
wiara i życie
Chrześcijanie II stulecia mieli nie lada dylemat. Zastanawiali się, czy istnieje szansa zbawienia dla tych, którzy wyrzekli się wiary. Dylemat nie ominął niejakiego Hermasa, brata papieża Piusa I, który w połowie II stulecia przez 15 lat przewodził Kościołowi (140-155).
31
liturgia tygodnia
Istota chrześcijaństwa polega na dobrej nowinie, że Bóg jest miłością sam w sobie i miłością do nas. „Popatrzcie – zaprasza św. Jan – jaką miłością obdarzył nas Ojciec: zostaliśmy (…) dziećmi Bożymi”.
32-33
fakty • opinie
Nabożeństwem Drogi Krzyżowej na Bobolówce 2 maja br. rozpocznie się ogólnopolska pielgrzymka członków Prawa i Sprawiedliwości do miejsca narodzin św. Andrzeja Boboli (1591 – 1657) – do Strachociny k. Sanoka, aby uczcić patrona Polski.
38
z prasy zagranicznej
39
29 kwietnia Dzień Męczeństwa Duchowieństwa Polskiego
Cud od Boga przez św. Józefa Kaliskiego.
40-41
Polska Biało-Czerwona
2 maja obchodzimy Dzień Flagi Rzeczypospolitej Polskiej.
Jakiś czas temu życzliwy sufler zasugerował Andrzejowi Dudzie, że w toczącej się kampanii wyborczej przed majowymi wyborami prezydenckimi nie powinien tak otwarcie deklarować, iż w sprawie in vitro zgadza się z polskimi biskupami
42
Gdy obecnie rozmawia się z pracownikami etatowymi różnych instytucji w Polsce, szczególnie tych zależnych od rządu, układów PO-PSL, można zauważyć, że panuje coraz większy strach, nasila się prymitywna zaciekłość i nienawiść.
W Święta Wielkanocne odwiedził Niedzielów ich ukochany wnusio. Radości było co niemiara. Rodzinny stół otworzył przed gościem i domownikami swoje smaczne podwoje. Kulinarne rozkosze wprawiły biesiadników w doskonały nastrój.
44
felietony
Szwajcarom w przestrzeni publicznej przeszkadza Bóg, którego pragną zwyczajem kantonalnym przegłosować, usunąć z porannej jutrzenki i szwajcarskiego nieba.
Władza zdesperowana perspektywą przegrania wyborów nie cofnie się przed żadną podłością.
45
rodzina • w trosce o ucznia
Dyrektorzy szkół katolickich spotkali się na Jasnej Górze na cyklicznej, corocznej ogólnopolskiej konferencji z udziałem pedagogów szkolnych
46-47
Niedziela Młodych
Dary, charyzmaty, owoce. O dwóch pierwszych mówi się i pisze często. Modlimy się choćby o dar nauczania, proroctwa, uzdrawiania czy mówienia językami. A owoce? Chyba trochę zapomniane. Są i już
Problemem numer jeden dla katolicyzmu w Chinach jest rozdarcie między Kościołem oficjalnym a podziemnym. Katolików Kościoła oficjalnego jest mniej więcej tylu, ilu katolików Kościoła podziemnego.
„Każdy z nas ma swoją niepowtarzalną historię. Życie każdego z nas jest intrygującą przygodą”.
50-53
25. Międzynarodowy Festiwal Muzyki Sakralnej „Gaude Mater"
Za kilka dni swą nową odsłonę zaprezentuje Festiwal Muzyki Sakralnej „Gaude Mater”, świętujący w tym roku 25-lecie. Rozpocznie się w Warszawie 30 kwietnia „Misterium Stabat Mater” Włodka Pawlika, a zakończy w Gdańsku 8 maja koncertem Polskiego Chóru Kameralnego z okazji 70. rocznicy zakończenia II wojny światowej
56
Niedziela bielsko-żywiecka
„Młodzi ludzie odwracają się od Kościoła” – krzyczą niektóre media. Tymczasem, wbrew tym przepowiedniom, z roku na rok wzrasta liczba uczestników szkolnych konkursów religijnych.
Czwarta niedziela wielkanocna zwana też Niedzielą Dobrego Pasterza jest tradycyjnie poświęcona modlitwie o powołania kapłańskie i zakonne.
Uroczyste Nieszpory z 2. niedzieli wielkanocnej i koncert „Wybrzeża pełne ciszy” złożyły się na inaugurację Roku św. Jana Pawła II w Skoczowie.
Niedziela częstochowska
Tydzień Modlitw o Powołania w Kościele polskim (26 kwietnia – 3 maja br.) stawia przed nami bardzo ważne zadanie: jest wielką prośbą do Boga o ludzi potrzebnych do pełnienia znaczącej i odpowiedzialnej misji przybliżania nam Pana Boga, o Jego świadków.
Tydzień Modlitw o Powołania w Kościele polskim (26 kwietnia – 3 maja br.) stawia przed nami bardzo ważne zadanie: jest wielką prośbą do Boga o ludzi potrzebnych do pełnienia znaczącej i odpowiedzialnej misji przybliżania nam Pana Boga, o Jego świadków.
Chociaż oficjalne początki parafii sięgają roku 1981, zabytkowy kościółek pw. świętych Apostołów Szymona i Judy Tadeusza istnieje już ponad 300 lat. Mokra to także miejsce jednej z najważniejszych bitew kampanii wrześniowej 1939 r., z której pamiątki można zobaczyć w tutejszej Izbie Pamięci.
Niedziela podlaska
Z ks. Dariuszem Kucharkiem, ojcem duchownym seminarium drohiczyńskiego, rozmawia ks. Mariusz Boguszewski.
Jak wielu przed nimi, również z naszej diecezji w czwartek 9 kwietnia na Jasną Górę przybyli tegoroczni maturzyści, by u tronu Królowej Polski prosić o potrzebne łaski na czas matury i o rozeznanie drogi życiowej.
Caritas Diecezji Drohiczyńskiej już od niemal 15 lat prowadzi działalność charytatywną, która dzięki zaangażowaniu ludzi dobrej woli ma szansę dalszego rozwoju i obejmowania swą pomocą coraz większej rzeszy dzieci, osób ubogich, niepełnosprawnych czy poszkodowanych.
Niedziela kielecka
Dzisiejszy Kurzelów to już tylko pamiątka szacownej i bogatej tradycji, której świadkiem jest dawna kolegiata i długa lista sławnych kurzelowian.
Barbara Bodziechowska, nauczycielka z Kielecczyzny, pracująca w dawnym Stanisławowie – obecnie Iwano-Frankowsku na Ukrainie, doświadczając tam wielu zagrożeń związanych z konfliktem wojennym, nie rezygnuje z działań na rzecz upamiętniania życia i misji św. Jana Pawła II.
Główne diecezjalne uroczystości z okazji święta Miłosierdzia Bożego odbyły się w sanktuarium Miłosierdzia Bożego w Kielcach na Czarnowie.
Niedziela małopolska
Ja jestem dobrym pasterzem i znam owce moje, a moje Mnie znają” (J 10, 14) – te słowa Pana Jezusa to jedne z najbardziej rozpoznawalnych i wzruszających zdań Pisma Świętego. Nawiązując do nich w Wielki Czwartek podczas Mszy Krzyżma św., papież Franciszek powiedział do zgromadzonych, że „pasterz musi pachnieć owcami”.
Pokój i dobro! – z tym pozdrowieniem udali się na misje do Peru o. Zbigniew Strzałkowski i o. Michał Tomaszek z krakowskiej prowincji Zakonu Braci Mniejszych Konwentualnych.
O wydarzeniach z 27 kwietnia 1960 r. i ich wpływie na losy nie tylko pojedynczych osób z Adamem Macedońskim rozmawia Maria Fortuna-Sudor.
Niedziela lubelska
Są takie wydarzenia w życiu, które na trwałe wpisują się w pamięci. W moim przypadku były to te, które związane są z osobą św. Jana Pawła II.
Komisja Episkopatu Polski ds. Misji oraz Papieskie Dzieła Misyjne w Polsce organizują w czerwcu br. 4. Krajowy Kongres Misyjny „Radość Ewangelii źródłem misyjnego zapału”.
W Niedzielę Miłosierdzia Bożego 12 kwietnia pod hasłem: „Caritas dla rodziny” Caritas Archidiecezji Lubelskiej rozpoczęła Tydzień Miłosierdzia, a jednocześnie obchody 25-lecia istnienia.
Niedziela legnicka
Z okazji trwającego Roku Życia Konsekrowanego w Niedzielę Miłosierdzia Bożego 12 kwietnia w Szkole Zakonu Pijarów w Bolesławcu odbyła się peregrynacja kopii obrazu Matki Bożej z Częstochowy.
Z ks. dr. Piotrem Kotem, rektorem Wyższego Seminarium Duchownego Diecezji Legnickiej o powołaniach kapłańskich, formacji kleryków i Niedzieli Dobrego Pasterza w seminarium, rozmawia ks. Piotr Nowosielski.
W piątek 10 kwietnia do Bolesławca przybył Makoto Yamanaka, ambasador Cesarstwa Japonii w Polsce, wraz z małżonką i osobami towarzyszącymi. Podczas swojej wizyty odwiedził m.in. bolesławiecką bazylikę maryjną.
Niedziela łódzka
Niedziela 29 kwietnia 1945 r. była dniem ogromnej radości dla więźniów politycznych obozu koncentracyjnego w Dachau. O godz. 17.15 został on zdobyty przez amerykańskich żołnierzy 7 armii gen. Pattona.
Z Jackiem Kopczyńskim, łódzkim pasjonatem, miłośnikiem historii i pojazdów, którego imponująca kolekcja znajduje się w Boczkach koło Szadku, odznaczonym przez śp. prezydenta Lecha Kaczyńskiego Srebrnym Krzyżem Zasługi, rozmawia Anna Skopińska.
Przez cztery dni minionego tygodnia w Łodzi i Porszewicach obradowała Komisja „Szkoła – Katecheza – Uniwersytet”, która jest częścią Rady Konferencji Biskupów Europy (CCEE).
Niedziela przemyska
Nasz Pan jest dobrym Pasterzem,/zagubionych szuka stroskany./Wracających z radością wita i w ramiona bierze,/bo nasz Pan jest dobrym Pasterzem”. Tą, jakże wymowną lokalną pieśnią miejscowy zespół „Kalina” z Przychojca rozpoczyna śpiew na corocznym odpuście Dobrego Pasterza, który patronuje kościołowi i wiosce Przychojec.
Ponad 250 ofiar NKWD oraz 96 osób tragicznie zmarłych pod Smoleńskiem upamiętnia pomnik na dziedzińcu kościoła pw. Chrystusa Króla w Jarosławiu. Tam 10 kwietnia br., w 75. rocznicę zbrodni katyńskiej oraz 5. rocznicę katastrofy smoleńskiej, mieszkańcy miasta uczcili pamięć o tych tragicznych wydarzeniach.
Mimo niezbyt sprzyjającej pogody kilkudziesięcioosobowa grupa osób przybyła na kolejną plenerową Drogę Krzyżową w Międzybrodziu.
Działający przy parafii Przemienienia Pańskiego w Sanoku Zespół Wokalny „Soul” pod dyr. Moniki Brewczak zdobył II miejsce na XI Ogólnopolskim Przeglądzie Chórów Kościelnych Pieśni Pokutnej i Pasyjnej – Żory 2015, który odbył się 21 marca br. w Żorach.
Niedziela rzeszowska
Czwarta niedziela wielkanocna w Kościele katolickim jest przeżywana jako Niedziela Dobrego Pasterza. Jest to dzień, w którym patrzymy na Jezusa Chrystusa, który daje za nas życie i po drogach świata bezpiecznie prowadzi nas do swojego Ojca.
Wspólnota seminaryjna – czym tak naprawdę jest? Pamiętam mój mały strach przed podjęciem decyzji wstąpienia do Seminarium oraz pierwsze niepewne kroki, które stawiałem w tym budynku.
Mjr Henryk Dobrzański, ps. „Hubal”, najwierniejszy z wiernych synów Ojczyzny, bohater narodowy, prawdziwy patriota, znakomity sportowiec i olimpijczyk. Zginął 30 kwietnia 1940 r. w czasie niemieckiej zasadzki pod Anielinem.
Niedziela sandomierska
Droga uczniów z Jerozolimy do Emaus jest drogą wiary – mówił do młodych podczas homilii bp Krzysztof Nitkiewicz. Z ucieczki od ludzi, problemów, od smutku, zamienia się dzięki Chrystusowi w drogę do szczęścia osobistego i niesionego innym.
W Niedzielę Miłosierdzia Bożego bp Krzysztof Nitkiewicz poświęcił nowy ośrodek Caritas, w którym świadczona będzie pomoc osobom niepełnosprawnym, bezdomnym i bezrobotnym.
Dyrekcja Gimnazjum i Liceum katolickiego im. bł. ks. Jerzego Popiełuszki w Stalowej Woli zorganizowała warsztaty edukacyjne „Zrozumieć media”.
Niedziela sosnowiecka
W maju, miesiącu poświęconym Maryi, rusza w Będzinie zbiórka pod hasłem: „Paczuszka dla Maluszka”.
To już trzeci koncert na rzecz odbudowy sosnowieckiej katedry zorganizowany przez ks. dr. hab. Pawła Sobierajskiego, diecezjalnego duszpasterza środowisk twórczych, ale dopiero pierwszy w murach katedry.
O in vitro, naprotechnologii i poszanowaniu każdego życia opowiadała podczas wykładu 14 kwietnia na Wydziale Farmacji Śląskiego Uniwersytetu Medycznego w Sosnowcu dr n. med. Elżbieta Kortyczko, specjalista pediatra, neonatolog w Klinice Intensywnej Terapii i Patologii Noworodka Górnośląskiego Centrum Zdrowia Dziecka w Katowicach.
Niedziela świdnicka
IV Niedziela Wielkanocna jest obchodzona w Kościele jako Niedziela Dobrego Pasterza – dzień szczególnej modlitwy o powołania. Podczas Eucharystii czytany jest fragment Ewangelii wg św. Jana, w którym Jezus nazywa siebie dobrym pasterzem (J 10,1-10).
Już po raz jedenasty na wałbrzyskim stadionie, znajdującym się w dzielnicy Biały Kamień, wierni z całej diecezji świdnickiej, a szczególnie ziemi wałbrzyskiej modlili się za wstawiennictwem Ojca Świętego Jana Pawła II.
W życiu ludzkim są takie pytania, które się nigdy nie starzeją. W każdym pokoleniu są na nowo podejmowane i rozważane.
Niedziela szczecińsko-kamieńska (Kościół nad Odrą i Bałtykiem)
Na moje powołanie kapłańskie niewątpliwie mieli wpływ sami rodzice swoją praktyczną pobożnością – mówi ks. Gwidon Ekert, proboszcz ponad 3-tysięcznej parafii pw. św. Michała Archanioła w Szczecinie.
W centralnym miejscu seminaryjnego wirydarza w 1993 r. ustawiono figurę Chrystusa, Dobrego Pasterza. W ikonografii chrześcijańskiej jest to jedno z najstarszych przedstawień Jezusa. Chrystus jest młodym pasterzem z owieczką na ramionach.
W połowie marca środki masowego przekazu przyniosły informację, że pielgrzymią drogę prowadzącą do grobu św. Jakuba w Santiago de Compostela rozpoczął Marek Kamiński.
Niedziela toruńska
Niedziela Dobrego Pasterza, 4. niedziela wielkanocna, to dzień szczególnej modlitwy o powołania i za tych, którzy już odpowiedzieli na wołanie Jezusa: „Pójdź za Mną!”. Razem z Chrystusem wypłynęli, aby łowić „serca na morzach dusz ludzkich Twej prawdy siecią i słowem życia”.
Od XIII wieku trwa kult bł. Juty z Bielczyn. Do grobu patronki dzieł miłosierdzia w katedrze Trójcy Świętej w Chełmży wielokrotnie pielgrzymowali królowie Polski. Obecnie pielgrzymki podążają do sanktuarium bł. Juty w Bielczynach, które zostało wybudowane w miejscu dawnej pustelni.
O formacji młodych z Marią Aldoną Rzepińską, nauczycielką, która prowadzi wolontariat w Szkole Podstawowej nr 11 w Toruniu, rozmawia Anna Pławińska.
Niedziela warszawska
Rozmowa z Pawłem Woldanem, reżyserem, szefem jury Międzynarodowego Festiwalu Filmów Katolickich Niepokalanów 2015
Dwie debaty składające się na drugą edycję „Dziedzińca Dialogu” – debaty wierzących i niewierzących – trudno podsumować jednoznacznie. Z pewnością warto rozmawiać, debatować, nie wolno dialogu zastępować monologami.
Żarty żartami, ale dowcip może stać się rzeczywistością. Warszawscy pasjoniści, którzy twierdzili w prima aprilis, że dzwonił do nich i zapowiadał się z wizytą Papież, oficjalnie zapraszają Franciszka do siebie.
Rozmowa z Krzysztofem Tadejem, reżyserem filmu dokumentalnego „Życie po cudzie”.
Niedziela wrocławska
Od hucznie obchodzonej kanonizacji Jana Pawła II mija rok. Uczciliśmy wielkiego Polaka, wielkiego świętego, oddaliśmy hołd komuś, kto – jako świadek Chrystusa i w Jego imieniu – realnie przyczynił się do zmiany świata.
Apelujemy, do tych, którzy jeszcze pamiętają, by podzielili się cennymi wspomnieniami. To fundamentalna wiedza, którą winniśmy uzupełnić dla pełnego obrazu historii tamtego okresu. Rodakom, których pot i krew wsiąkały w ziemię niewoli, towarzyszyli kapłani.
Niedawno Wanda Półtawska przyznała, że Polacy nie zrozumieli i niewiele zachowują z myśli Jana Pawła II. Jednak w codzienności Polaków ślady Jana Pawła II są obecne.
Niedziela zamojsko-lubaczowska
Kiedy myślę o Niedzieli Dobrego Pasterza, przypominają mi się słowa papieża Franciszka, skierowane do kapłanów: bądźcie pasterzami o zapachu owiec.
W dniach 8-10 kwietnia w Gimnazjum w Szczebrzeszynie odbyły się 25. Mistrzostwa Polski Księży w tenisie stołowym.
Przed wieloma laty na drzwiach pokoju młodego seminarzysty Karola Wojtyły koledzy umieścili kartkę z napisem: „przyszły święty”. Ten sympatyczny klerycki żart stał się proroctwem.
Niedziela zielonogórsko-gorzowska (Aspekty)
To było wielkie święto ludzi o dobrych sercach. Obchody 25-lecia reaktywowania Caritas odbyły się 16 kwietnia w Zielonej Górze.
29 kwietnia mija 70 lat od wyzwolenia hitlerowskiego obozu koncentracyjnego Dachau pod Monachium, obozu, który był miejscem kaźni wielu duchownych, szczególnie polskich.
Chcieli coś zmienić na swoim terenie i osiągnęli sukces. Teraz nauczyciele, katecheci i wszyscy, którzy chcą pracować z młodzieżą, mogą skorzystać z doświadczeń Stowarzyszenia Chociszewo – Wspólna Przyszłość. I do tego dostać pieniądze.