Tydzień 16.
25 lutego – 3 marca 1919
25 lutego oddziały Brygady Cieszyńskiej, pod dowództwem płk. Franciszka Latinika, zajęły obszar między Wisłą a magistralą kolejową na linii rzeki Olzy, z którego ustąpiły siły czeskie. W Cieszynie odbyła się defilada przed członkami Rady Narodowej Śląska Cieszyńskiego i tysiącami mieszkańców miasta. Strony zatargu rozdzielił pas neutralny, biegnący wzdłuż torów kolejowych.
W czasie gdy zmagano się o granice ze wszystkimi sąsiadami, wielu polskich żołnierzy pozostawało poza krajem. We Francji, jeszcze w 1917 r., utworzono Armię Polską, która przyjmowała jeńców z armii niemieckiej i austro-węgierskiej, a później także ochotników polonijnych z: Francji, USA, Kanady, Brazylii i innych skupisk polskich z całego świata. Od koloru francuskich mundurów, których używali, nazywano ich Błękitną Armią. Armia ta była dobrze zorganizowana, wyszkolona i zaopatrzona, częściowo także miała doświadczenie bojowe. Składały się na nią jednostki piechoty, artylerii, kawalerii oraz służb inżynieryjnych, łączności, kolejowych, a także oddział czołgów i eskadra lotnicza. W październiku 1918 r. na jej czele stanął przybyły z Rosji gen. Józef Haller.
Pomóż w rozwoju naszego portalu
We Włoszech polskie oddziały formowano przede wszystkim w La Mandria di Chivasso pod Turynem. W lutym i marcu 1919 r. wysłano stąd do Francji i wcielono do armii Hallera prawie 500 oficerów i 24 tys. podoficerów i szeregowych.
Reklama
W czerwcu 1919 r. liczebność Błękitnej Armii wynosiła 68 tys. żołnierzy. Podlegały jej również powstałe po rewolucji październikowej oddziały skupiające żołnierzy polskich walczących wcześniej po stronie rosyjskiej. Na Kubaniu i w Odessie stacjonowała 4. Dywizja Strzelców gen. Lucjana Żeligowskiego. Na Syberii formowała się 5. Dywizja Strzelców płk. Waleriana Czumy. Utworzono także samodzielny oddział polski na Murmaniu i w Archangielsku. Jednostki te brały udział w walkach z bolszewikami i Ukraińcami, m.in. w ramach francuskiego i brytyjskiego korpusu interwencyjnego w Rosji.
Transport polskich oddziałów do kraju był wstrzymywany przez Francję, czekającą na rozwój wypadków w Polsce. Dopiero akceptacja rządu Ignacego Jana Paderewskiego przez mocarstwa zmieniła ten stan. 26 lutego 1919 r. Najwyższa Rada Państw Ententy zgodziła się na przewiezienie Armii Polskiej z Francji do kraju.
Na froncie wschodnim oddziały Dywizji Litewsko-Białoruskiej pod dowództwem gen. Wacława Iwaszkiewicza odbiły z rąk bolszewickich Słonim. We Lwowie przedstawiciele misji rozjemczej pod dowództwem gen. Josepha Barthélemy, po dwóch tygodniach bezskutecznych pertraktacji, 1 marca zrezygnowali z pośredniczenia w zatargu i wyjechali z miasta. W drodze powrotnej ich pociąg został ostrzelany przez Ukraińców pod Sądową Wisznią. Kilku francuskich oficerów zostało rannych.