Reklama

Felietony

Kolejny dyplomata ratujący Żydów

Niezwykłość biografii Kurcyusza polega nie tylko na tym, iż żyjąc w trzech epokach – przed wojną, w czasie wojny i w PRL – zawsze zachowywał się tak, jak trzeba.

Bądź na bieżąco!

Zapisz się do newslettera

Wiedza o grupie Aleksandra Ładosia, posła RP w Szwajcarii, i o jego polskich oraz żydowskich współpracownikach jest dziś powszechnie znana. Podobnie do świadomości ogółu przebijają się biografie Tadeusza Romera, ambasadora RP w Tokio oraz ministra spraw zagranicznych, czy też Wojciecha Rychlewicza, konsula RP w Stambule. Siatka bohaterskich dyplomatów polskich czasów II wojny światowej była, rzecz jasna, dużo liczniejsza, a ich realne możliwości działania zależały w znacznym stopniu od środków finansowych i ludzkiej aktywności wielu konspiratorów, w końcu – od przyzwalającej na stosowanie niezwykłych metod działania centrali, czyli MSZ bądź np. Ministerstwa ds. Krajowych, oraz premiera rządu RP we Francji, a następnie w Londynie.

Reklama

Kolejnym bohaterem, o którym warto wiedzieć więcej, jest Jerzy Kurcyusz (1907-88), prawnik, którego wspomnienia opublikował niedawno Instytut Dziedzictwa Myśli Narodowej im. Romana Dmowskiego i Ignacego J. Paderewskiego (IDMN). Na przedpolu Jałty. Wspomnienia z tajnej służby w dyplomacji – to tytuł wspomnień opatrzonych wyśmienitym wstępem dr. Dariusza Węgrzyna. Powodem, dla którego to właśnie kierowany przeze mnie instytut stał się wydawcą tej pracy, jest fakt, że dzięki rodzinie p. Jerzego spuścizna po nim znajduje się wśród kolekcji pozyskanych i opracowywanych przez pracowników IDMN. Kolejnym powodem jest to, że Jerzy Kurcyusz był przed wojną działaczem Młodzieży Wszechpolskiej, wybranym demokratycznie prezesem Bratniej Pomocy na Uniwersytecie Warszawskim, jednym z twórców Obozu Narodowo-Radykalnego „ABC”, a następnie pierwszym kurierem tego środowiska, który dotarł do premiera rządu RP – gen. Władysława E. Sikorskiego. Został skierowany do pracy w resorcie spraw krajowych kierowanym przez prof. Stanisława Kota. Jego pierwszym zadaniem było uruchomienie, ostatecznie w Stambule, alternatywnej siatki łączności kurierskiej do i z okupowanego kraju. Swe tajne zadanie rozpoczął w sierpniu 1940 r., a w Stambule pozostał do lutego 1944 r. (formalnie od 1943 r. pełnił funkcję I sekretarza Ambasady RP w Ankarze).

Pomóż w rozwoju naszego portalu

Wspieram

Turcja jako państwo neutralne stanowiła wygodny obszar ścierania się różnych wywiadów, często walczących ze sobą państw, a także – jak okazało się w praktyce – ważnym punktem na mapie starań m.in. jerozolimskich Żydów o ratowanie swoich rodaków przebywających na terenie okupowanej Europy. Do zadań Kurcyusza należało przede wszystkim uruchomienie siatki łączności (m.in. radiowej i telegraficznej), a także kurierskiej do okupowanego kraju oraz od 1941 r. udzielanie pomocy charytatywnej Polakom zwalnianym z łagrów sowieckich. Do zadań, które pojawiały się na horyzoncie z racji zmiennych okoliczności, należała pomoc udzielana Żydom. Jak wspominał: „14 maja 1942 r. przyjechał z Jerozolimy do Stambułu sekretarz Żydowskich Związków Robotniczych Majlech Neustadt i zwrócił się do mnie o pomoc w zorganizowaniu łączności z kierowniczymi ośrodkami żydowskimi w Polsce”. Po uzyskaniu zgody z centrali Kurcyusz włączył korespondencję żydowską (a z czasem i pieniądze) do kierowanej przez siebie drogi łączności radiotelegraficznej z Jerozolimy do Stambułu i dalej do Londynu, skąd kierowano informacje w formie depesz pod tajne adresy, m.in. w Warszawie i Krakowie. Wspominał, że pieniądze „zabierali wraz z naszymi pieniędzmi wysyłani przez nas kurierzy jadący przez Budapeszt, a stamtąd przez Tatry do Zakopanego, Krakowa i Warszawy”. Jedną z uratowanych rodzin żydowskich była żona i dzieci znanego przed wojną publicysty sejmowego Bernarda Singera, który mieszkał w Jerozolimie, ale jego rodzinie znajdującej się w Marsylii groziło wywiezienie do obozu. Dzięki szybkiej akcji Kurcyusza wszyscy otrzymali wizę do USA.

Niezwykłość biografii Kurcyusza polega nie tylko na tym, że narodowiec pomagał Żydom, ale głównie na tym, iż żyjąc w trzech epokach – przed wojną, w czasie wojny i w PRL – zawsze zachowywał się tak, jak trzeba.

2024-03-26 12:47

Oceń: 0 0

Reklama

Wybrane dla Ciebie

Żaryn o doniesieniach ws. ataku hakerskiego: niemal codziennie mamy próby blokowania ważnych serwisów państwowych

[ TEMATY ]

Jan Żaryn

fot. canva

Niemal codziennie mamy próby blokowania ważnych serwisów państwowych; te działania prowadzone są głownie przez hakerów działających na rzecz Rosji - powiedział PAP zastępca ministra koordynatora służb specjalnych Stanisław Żaryn odnosząc się do doniesień o niedzielnym ataku na strony rządowe.

W niedzielę portal fakt.pl powołując się na zajmujący się analizą zagrożeń w sieci portal Falconfeeds.io poinformował o ataku hakerskim na stronę internetową Służby Kontrwywiadu Wojskowego. Do ataku miała się przyznać prorosyjska grupa Phoenix. Wieczorem Falconfeeds.io poinformował o kolejnych atakach na polskie strony internetowe.
CZYTAJ DALEJ

Weigel: niezależnie od tego, kto wygra wyścig do Białego Domu Amerykę czekają ciężkie czasy

2024-10-31 16:10

[ TEMATY ]

społeczeństwo

Stany Zjednoczone

wybory w USA

Ks. Tomasz Podlewski

George Weigel

George Weigel

Zasadniczy kryzys dotykający dziś Stany Zjednoczone dotyczy kryzysu natury ludzkiej. Leży on u podstaw praktycznie każdego głębokiego podziału w społeczeństwach zachodnich. Nierozwiązany może doprowadzić do rozpadu wolnych społeczeństw XXI wieku - twierdzi znany amerykański intelektualista katolicki, prof. George Weigel. Dlatego „niezależnie od tego, kto wygra wyścig o Biały Dom, nadchodzą ciężkie czasy. Odpowiedzią na to musi być głęboka odnowa naszej kultury politycznej, zakorzeniona w prawdzie o człowieku”.

W swoim felietonie na łamach portalu „The First Things” nawiązuje on do słów szefa brytyjskiej dyplomacji, który wkrótce po objęciu urzędu, określił „kryzys natury” jako większe zagrożenie niż terroryzm, ponieważ kryzys natury jest „bardziej fundamentalny”, „systemowy”, „wszechobecny” i „przyspiesza w naszym kierunku”. Weigel przyznaje mu rację, z tym że jak twierdzi chodzi nie tyle o kryzys środowiskowy, ile o kryzys natury ludzkiej, który „leży u podstaw praktycznie każdego głębokiego podziału w społeczeństwach zachodnich. Nierozwiązany może doprowadzić do rozpadu wolnych społeczeństw XXI wieku” - przestrzega.
CZYTAJ DALEJ

Przez miłość czynioną na ziemi wygrali niebo

2024-10-31 23:30

Marzena Cyfert

Święci przeszli w korowodzie do w kościoła NMP Królowej Pokoju na Popowicach

Święci przeszli w korowodzie do w kościoła NMP Królowej Pokoju na Popowicach

W Wigilię uroczystości wszystkich świętych odbywają się bale, ulicami idą korowody świętych. Wierni trwają na modlitwie i uwielbieniu.

Radosny korowód świętych przeszedł m.in. z Kozanowa na Popowice. Świętowanie rozpoczęło się Eucharystią w parafii św. Jadwigi na Kozanowie.
CZYTAJ DALEJ

Reklama

Najczęściej czytane

W związku z tym, iż od dnia 25 maja 2018 roku obowiązuje Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia Dyrektywy 95/46/WE (ogólne rozporządzenie o ochronie danych) uprzejmie Państwa informujemy, iż nasza organizacja, mając szczególnie na względzie bezpieczeństwo danych osobowych, które przetwarza, wdrożyła System Zarządzania Bezpieczeństwem Informacji w rozumieniu odpowiednich polityk ochrony danych (zgodnie z art. 24 ust. 2 przedmiotowego rozporządzenia ogólnego). W celu dochowania należytej staranności w kontekście ochrony danych osobowych, Zarząd Instytutu NIEDZIELA wyznaczył w organizacji Inspektora Ochrony Danych.
Więcej o polityce prywatności czytaj TUTAJ.

Akceptuję